Kitaplar


İslam Düşüncesinde Deizmin İzdüşümleri

Aşkın bir Tanrı inancına sahip olanlar, tanrısal eylemin sınırlarını bilme ve belirlemenin insanın idrak kapasitisini aştığı hususunda hem fikirdir. Deizm de insanoğlunun tanrısal eylemin sınırlarına dönük bir inanma ve anlama biçimi olarak tezahür etmiştir. Tanrı’dan insana ve insandan Tanrı’ya doğru bir iletişim ve etkileşimin imkânına dayanan ve ilişkinin odağında teşekkül eden dinî inanç ve pratik,…

İmam-ı Azam Ebu Hanife’nin İtikadi Görüşleri

Üstüvâî el-İ‘tikād adlı bu eserinde İmam-ı Âzam Ebû Hanîfe’nin itikadî görüşlerini ihtiva eden rivayetleri toplayıp bir araya getirmektedir. Bilindiği gibi Ebû Hanîfe’nin itikadî görüşleri öncelikli olarak kendisine atfedilen meşhur akaid risâleleri aracılığıyla öğrenilmektedir. el-Fıkhü’l-ekber, el-Fıkhü’l-ebsat, el-Âlim ve’l-müteallim, er-Risâle ve el-Vasıyye adlarıyla şöhret bulan bu risâleler, Ebû Hanîfe’nin inanca dair düşüncelerini bize aktaran temel kaynaklar olarak…

Kader ve İhtiyâr Ebussuûd Tefsiri Özelinde

Bu çalışma, Şeyhülislam Ebussuûd Efendi’nin İrşâdü’l-Akli’s-Selîm ilâ Mezâye’l-Kitâbi’l-Kerîm adlı tefsirinde kader ve ihtiyâr konusunu ve bunlarla ilgili kavramların nasıl yorumlandığını işlemektedir. Giriş’te Ebussuûd’un hayatı, hocaları, ilmî kişiliği, eserleri; tefsiri ile kader ve ihtiyâr konuları hakkında yazılmış çalışmalara dâir bilgiler verilmiştir. Bu hususlara ilave olarak, çalışmamızın kaynak, yöntem, önem ve amaç yönlerine temas edilmiştir. Birinci Bölüm’de…

İslâm’da FırkalarZikrü’l-Fırak (İnceleme-Metin)

İslâm düşünce tarihinde fırak yazıcılığının başlangıcını erken dönemlere kadar götürmek mümkündür. Müelliflerin kimi bir tarihçi yaklaşımıyla Peygamber’in (s.a.v.) vefatından itibaren Müslümanlar arasında siyasî-itikadî sebeplerle ortaya çıkan fırkaları, deskriptif bir yöntemle tasnif gayretine girişmiş; kimi ise bir İslâm âlimi yaklaşımıyla ait olduğu mezhebin inanç esaslarını savunma ve diğer mezheplerin düşüncelerini eleştirme gayreti içerisine girerek bu fırkaları…

Doğu Hanefî Geleneğinin Kayıp Kelâmcısı er-Revvâs ve Kitabü’l- İ’tikâd fî Hısâli Ehl-i Sünne Adlı Eseri

Çalışmamızın konusu olan müellifimiz er-Revvâs da Hanefî geleneğin düşüncesi doğrultusunda, mü’min kişiler için gerekli gördüğü doksan üç hasleti sıralamıştır. Bunları, Ehl-i sünnet hasletleri şeklinde isimlendirmiş ve mü’min bir kişinin inanması ya da bilmesi gereken konular olarak vermiştir. Konuları çoğunlukla delilsiz ve takrirî bir yöntemle açıklamış ve bid’at ehli saydığı fırkaların görüşlerini de aynı yöntemle eleştirmiştir….

Kelam Özgürlük Teorisi

serin meselesi din özgürlüğüdür. Kur’an-ı Kerim semavî olsun, olmasın her inanca din demiştir. O halde her inanç yaşama hakkına sahiptir. Fakat Kur’an Müslümanlara aklı kullanarak delil bulmayı tavsiye etmiştir. Akılcı olması ve delile dayanması dolayısıyladır ki İslam, Allah katında tek makbul/hak dindir. Günümüzde dinin özgürlükle icra edilmesinde en temelde iki engel bulunmaktadır. Bunlar; içtimaî hayatta karşımıza çıkan…

Kelâm’ın Teşekkülü -Bilgi, Varlık ve Tanrı-

Kelâmcılar epistemoloji, ontoloji ve teoloji alanlarına ilişkin düşünceyi inşa sürecinde “şeylerin en geneli” olan “mevcut” kavramından hareket etmek suretiyle, mevcut olan ne varsa onu kelâmın araştırma konusu haline getirerek kelâmın ontolojisini oluşturdular. Kuşkusuz varlık araştırmasını yürütmek, insanın varlık araştırmasına yönelik imkân ve sınırlarını tartışmadan gerçekleştirilemezdi. Bu nedenle onlar, “gerçekliğin ne olduğu” sorusuyla doğru orantılı bir…

Seyyid Kutub’un İman Düşüncesi

İman ile amel arasındaki ilişki kelâm ilminin önemli konularından birini teşkil etmektedir. İslâm tarihinin hicrî II. yüzyılına kadar uzanan bu problem, amelin imandan bir cüz olup olmadığı yönünde ortaya çıkmıştır. Tarihsel olarak bu kadar eski bir dönemde ortaya çıkmakla birlikte bu konu, İslâm tarihinin hemen her döneminde tartışılarak günümüze kadar gelmiştir. Bu tartışmaların kahir ekseriyetini…