Tanrı ve insan görüşleri bağlamında eski Yunan felsefesinin Mu’tezile kelam sisteminin teşekkülü ve gelişimine etkisi meselesi
Bu çalışma, Eski Yunan felsefesi ve Mu’tezile kelâm ekolünün Tanrı ve insan anlayışlarının mukayeseli olarak incelenmesi ve dolayısıyla Mu’tezile’nin kelâmî felsefesi üzerinde Eski Yunan düşüncesinin etkilerinin ortaya konulması ve tahlil edilmesini amaçlamaktadır. Bu bağlamda Mu’tezile ekolü üzerinde batılıların iddia ettiği türden Eski Yunan düşüncesinin etkisinin olup olmadığı ortaya konulacaktır. Mu’tezilî düşünce sisteminde Allah; zât ve…
Hatâyî Dîvânı’nda inançla ilgili unsurlar
Bu çalışmada, on altıncı yüzyılın önemli şairlerinden biri olan Hatâyî’nin şiirlerindeki inançla ilgili unsurlar ele alınmıştır. Girişte şairin hayatı, edebî kişiliği ve eserleri hakkında bilgi verilmiştir. İnançla ilgili unsurların ele alındığı bölümde “Allah, kitaplar, melekler, peygamberler, Ehlibeyt, Oniki İmâm, sûreler, ayetler ve inançla ilgili sözler, tasavvuf, kutsal mekânlar, sayılarla ilgili unsurlar, canlı ve cansız nesneler,…
Hille medresesinin Şiî-usûlî gelenekteki yeri: Muhakkık el-Hillî örneği
Şiî-İmâmî geleneğin tarihinde Usûlî düşüncenin gidişatını etkileyen önemli yol ayrımlarından biri de Şiî Büveyhîlerin Bağdat’ı kaybetmeleri akabinde Necef’e geçen Usûlî düşüncenin, çeşitli sebeplerden ötürü durgunluk dönemine girmesidir. Bu durgunluğu sona erdiren ve Şiî düşünceyi canlandıran ilim merkezi ise Hille olmuştur. Hille’de İbn İdrîs el-Hillî (ö. 598/1202) ile ilk ürünlerini vermeye başlayan ilmî faaliyetler 656/1258’de Moğolların…
Son dönem Türkiye’si örnekliğinde ehl-i sünnet-selefîlik etkileşimi
Son dönem Türkiye’sinde birçok düşünür dini doğru anlama, yaşama ve anlatma çabasıyla yeni yorum ve görüşler ortaya koymaktadır. Bu durum Hz. Peygamber’in vefatından sonra her dönemde devam eden bir süreç olmuştur. Bu da Allah-u Teâla’nın her insanı farklı zekada yaratmasının doğal bir sonucudur. Dini doğru yaşama çabasıyla hareket eden insanlar kendilerine hitap eden görüşlerin etrafında…
Nübüvvet, Kur’an-ı Kerim’de nübüvvete dair kavramlar ve peygamberlerin beşeri yönü
Bu araştırma, İslam inanç esaslarının temel ilkelerinden biri olan nübüvveti konu etmektedir. İslam inanç sisteminde, nübüvvet vahyin ilk muhatabını ve hayata yansıyan yüzünü temsil eder. Elçiler, Allah tarafından seçilmiş ve görevlendirilmiş beşer şahsiyetlerdir. İslam âlimleri, nübüvvet hakkında farklı yorumlarda ve değer-lendirmelerde bulunmuşlardır. Kur’an-ı Kerim’de nübüvvete dair çok sayıda kavram geçmektedir. Bu kavramlar nübüvvette elçilerin sorumluluk,…
Erken dönem Zeydîlik’te nas ve tayin düşüncesi
Erken Dönem Zeydîlik’teki imâmet doktrinini incelemeyi hedeflediğimiz çalışmamızın kapsamı hicrî ikinci ve üçüncü asır olarak belirlenmiştir. Fikir-Hadise irtibatı bağlamında gerçekleştirdiğimiz çalışmamızda tarihî süreç ön planda tutulmuştur. Çalışmamız, giriş, iki bölüm ve sonuç kısmından teşekkül etmektedir. Giriş bölümünde, Şîa’nın kolu olan İmâmiyye Şîası’nın imâmet doktrininin merkezinde yer alan nas ve tayin düşüncesinin, Zeydiyye’nin imâmet anlayışında ne…