Deizm

Kendisini Deist Olarak Tanımlayan Gençlerin İnançlarındaki Sorgulama ve Kırılma Noktaları

Yazar:  Nurhibe Büşra ER – İhsan ÇAPCIOĞLU Kitap Başlığı:  İlahiyat Alanında Uluslararası Çalışmalar Editör:  M. Sait Uzundağ – Yılmaz Ar Yayın Yeri:  Ankara Yayıncı:  Serüven Yayınevi Tarih:  Haziran 2023 Sayfa: 93-120 ISBN:  978-625-6450-46-2 URL:  https://www.seruvenyayinevi.com/

Deistlerin Vahiy Karşıtlığı-Muhammed Abduh’un Vahiy/Nübüvvet Anlayışı ve Modern Kelamî Yaklaşımlar Üzerine Bir Değerlendirme

Modern çağda, problemler ilahî yardımdan ziyade akıl yürütme gibi insan becerilerinin yardımıyla çözümlenmektedir. Bu bağlamda ilahî vahyi reddetmek ve ancak akılla kavranabilecek bir varlığı kabul etmek üzerine kurulu olan deizm, pek çok insana makul görünmeye başlamıştır. Aynı zamanda, herhangi bir rasyonel temelden yoksun olduğu varsayılan dinî inanç ve pratiklere atıfta bulunurken hurafe kelimesini kullanmak popüler…

Deizme Götüren Nedenler Bağlamında İnkârcıların Amellerinin İptal Edilmesinin İlâhî Adâlet ile İlişkisi

Tanrı’nın evrene, dolayısıyla insan hayatına müdahale etmediği kabulü üzerine temellenen deizmle ilgili olarak çeşitli araştırmalar yapılmakta ve bu akımın gençler üzerinde daha etkili olduğu ileri sürülmektedir. Bununla bağlantılı olarak genelde insanları özelde gençleri deizme sürükleyen nedenler üzerinde de durulmaktadır. Bazı gençlerin deizme yönelmesinde cevabını bulamadıkları birtakım soruların önemli rol oynadığı bilinmektedir. Bu sorulardan biri, İslâm…

Deizm ve Kelam Açısından Tanrı Tasavvurları Bağlamında Nübüvvetin İmkânı Meselesi

Bu çalışmada İngiliz deizmi özelinde, vahiy konusunda deist düşünce tarafından ortaya konan argümanların, klasik kelâm ekolleri açısından bir analizi yapılmaktadır. Deizm, sadece insan aklından hareketle oluşan doğal dinin, vahye dayalı olarak var olan kurumsal dinlerden daha tam ve mükemmel olduğunu ileri sürmektedir. Bu düşüncelerini temellendirmede Tanrı’nın mükemmel ve değişmez olduğu iddiasından hareket ettikleri görülür. Bu…

Mu‘tezile’nin Nübüvvet Savunusu: Kādî Abdülcebbâr Örneği

İslam düşüncesinde ve diğer semavî dinlerde nübüvvet, büyük bir önem arz etmektedir. Müslümanlar, Allah’ın mesajına değer verdiklerinden, bu mesajları insanlara tebliğ eden peygamberlere de kutsiyet atfetmişlerdir. Öte yandan tarih boyunca peygamberlik düşüncesine farklı cihetlerden itiraz edenler olmuştur. Nübüvvete yönelik bu itirazların temeli Aristo’ya dayandırılmaktadır. Ayrıca bu fikrin sistematik bir karakterle vücut bulduğu akımlar da mevcuttur….

Deizm bağlamında nübüvvete yapılan eleştiriler

İnsan pek çok üstün özellik ve yetenek ile donatılmış bir varlıktır. Ancak insan bu üstün yetenekleri yanında zayıf iradeli ve kötülüğe eğilimli de bir varlıktır. Bu nedenle insanı düşünce ve davranışlarında doğru yola iletecek bir rehbere ihtiyaç vardır. Allah kullarını akılları ile tek başına bırakmamış peygamberler ve ilahi kitaplar göndererek onlara doğru yolu göstermiştir. Nübüvvet…

Kelâmın klasik çağında deizm problemi

Deizm, insanlık tarihiyle birlikte zihnimizi meşgul etmeye başlamıştır. Tarihin belli dönemlerinde ortaya çıkan sonra zamanla önemini kaybeden deizm, günümüzde tekrar seslendirilmeye başlamıştır. Bu felsefi hareket Orta Çağ’da olduğu gibi dini ve dinin öğretilerini reddetmektedir. Dolayısıyla deizm İslam’ın temel inanç esaslarını da hedef almaktadır. Usûlü-d-Dîn olan kelâm (akaid) ilmi deizm ve ateizm gibi felsefi akımlara karşı…

Deistik argümanlara karşı vahyin imkân ve gerekliliği: 18. yüzyıl İngiliz deizmi ve kelâmı açıdan analizi

Bu çalışmada Tanrı’nın insan ile iletişiminin bir ifadesi olan vahyin imkanı ve gerekliliği temellendirilmiştir. Bu temellendirme gerçekleştirilirken vahyi reddeden deizmin argümanları, kelâmi açıdan ele alınmış ve değerlendirilmiştir. Çalışma, giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın giriş bölümünde İngiliz deizmini ortaya çıkaran süreç ve gelişim seyri incelenmiştir. Rönesans sonrası yükselişe geçen hümanistik dünya görüşünün ve doğa felsefesinde…

Gençlerin Dini İnançları ve Deizme Yönelim Durumları: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Örneği

Bu araştırmada üniversite öğrencilerinin dini inançlarının bazı demografik değişkenlere göre incelenmesi ve deizme yönelim düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya Adnan Menderes Üniversitesi’nin farklı fakültelerinde öğrenim gören 801 kadın ve 771 erkek olmak üzere toplam 1572 öğrenci katılmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin cinsiyet ve yaş gruplarına göre dinle ilgili birtakım sorulara verdikleri yanıtların karşılaştırılmasında SPSS 22.0 programında çapraz…

Bir Müslüman Deizm ve Ateizm’e Nasıl Bakmalı?

“Bir Müslüman Nasıl Bakmalı” serisindeki kitaplar, özellikle gençlerin samimi anlam arayışına belli konular ve meseleler etrafında bir bakış açısı sunma amacıyla hazırlanmıştır. Okuyucuları, İslami hassasiyetler üzerinden düşünmeye ve araştırmaya sevk etmek amacındadır. “Bir Müslüman bu konuya sadece bu şekilde bakmalıdır” şeklinde mutlakçı bir anlayıştan uzaktır. Bu amaçla yayınlanmış olan Bir Müslüman Deizm ve Ateizm’e Nasıl Bakmalı? isimli…

  • 1
  • 2