İslam Felsefesinde Tanrı Kanıtlamarı -İbn Teymiyye’nin Fıtrat Delili-
Tanrı’nın varlığı, mahiyeti ve kanıtlanması dinlerin olduğu kadar felsefenin de en temel meselesidir.Tanrı’nın varlığı ve kanıtlanması düşünce tarihinin en önemli konularından biri olduğundan; bir filozofu, bir kelamcıyı, bir sufiyi veya dini karakterli bir ekolü onların Tanrı tasavvurlarına bakarak anlayabiliriz. Tanrı tasavvuru, insan hayatını şekillendirme, yönlendirme ve anlamlandırma açısından önemli bir fonksiyona sahip olduğundan bir insanın…
God Spatially Above and Spatially Extended: The Rationality of Ibn Taymiyya’s Refutation of Faḫr al-Dīn al-Rāzī’s Ašʿarī Incorporealism
Ibn Taymiyya (d. 728/1328) wrote his tome Bayān talbīs al-ǧahmiyya to refute Ašʿarī kalām theologian Faḫr al-Dīn al-Rāzī’s (d. 606/1210) argument in Taʾsīs al-taqdīs that God is not corporeal, located, or spatially extended. Bayān talbīs al-ǧahmiyya is the largest known refutation of kalām incorporealism in the Islamic tradition, and al-Rāzī’s Taʾsīs al-taqdīs was apparently the most sophisticated work of its kind circulating in Ibn Taymiyya’s Mamlūk scholarly…
Selefîyye ve Kelâmcılar Arasında Yöntemsel Tartışmalar
İslâm düşünce tarihinde ortaya çıkan iç ve dış kaynaklı düşünce problemlerini, İslâm’ı savunmak adına çözüme kavuşturmak için farklı ilmi disiplinler ortaya çıkmıştır. Bu ilmi disiplinlerden her biri önemli fonksiyon icra etmekle beraber kullandıkları yöntem ve metotların farklı olmasından dolayı bazen birbirine yönelik eleştirilerde bulunmuşlardır. Bu bağlamda öncelikli olarak i‘tikādî konularda akla yer vermeyerek istidlal ve…
Şihâbeddin el-Mercânî’nin İbn Teymiyye İle İlişkisi Konusunda Rızâeddin Fahreddin’in Muallakta Bıraktığı Bir Meselenin Tahlili
Rızâeddin Fahreddin, İbn Teymiyye kitabında İdil-Ural alimleri arasında İbn Teymiyye’den ilk bahsedenin Mercânî olup olmadığını tartışmaya açtı.. O, Rusya Müslümanları arasında 1910’dan önce İbn Teymiyye’nin adının, eserlerinin ve görüşlerinin başkalarının kitapları üzerinden bilindiğini ileri sürdü. Onun böyle bir iddiayı ileri sürmesinin sebebi Mercânî’nin Şerhu’l-Akâid el-Adûdiyye haşiyesinin bir müsvedde nüshasındaki notta, İbn Teymiyye’nin “Hanbelilerin ileri gelenlerinden”…
İbn Teymiyye’den Vehhâbîliğe değişen mürcie yaklaşımı
İrcâ kavramı ve Mürcie mezhebi tarihsel süreç içerisinde farklı anlaşılmıştır. Ehli Hadis alimleri Mürcie mezhebine karşı sert tavrıyla bilinir. İbn Teymiyye, ilk dönem Ehli Hadis alimlerinin sert tavrını yumuşatmaya çalışmış, Mürcie mezhebi içerisinde yaptığı sınıflandırma ile tartışmaları lafzî olarak değerlendirmiştir. Vehhâbi gelenek içerisinde İbn Teymiyye’nin takındığı kuşatıcı tavrı devam ettirenler olmuştur. Ancak Vehhâbi gelenek içerisinde…
İbn Teymiye Selefiliğinin Karakteristik Özelliklleri
Yazar: Hüseyin AYDIN Kitap Başlığı: İslam Dünyasında Sosyal ve Siyasal Hareketlilik Unsuru Olarak Mezhepler Editör: Mizrap POLAT Yayın Yeri: Ankara Yayıncı: Akademisyen Kitabevi Tarih: 2021 Sayfa: 75-132 ISBN: 9786258037630 URL: https://www.akademisyen.com/tr/urun/islam-dunyasinda-sosyal-ve-siyasal-hareketlilik-unsuru-olarak-mezhepler-9786258037630
İbn Teymiyye’nin Tanrı Tasavvuru Bağlamında Fıtrat Delili
İbn Teymiyye (ö.1328), İslam düşünce sistemi ve ona etki eden konular üzerinde etraflıca tartıştıktan sonra, başta kendi oluşturduğu düşünce kalıpları üzerinden bir yapılanma ve eleştiride bulunur. Tarihi süreç içerisinde ortaya çıkmış olan ekollerin ve âlimlerin görüş ve sistemlerini ayrıntılı bir şekilde tahlil eder ve bunlara yöneltilen eleştirileri kendinde toplayarak kendi görüşlerini ortaya koymaya çalışır. İbn…
Hanbelî – Eş‘arî İhtilafının Tahammül Ahlakı Bağlamında Değerlendirilmesi
Hanbelîlik ve Eş’arîliğin ayrıştığı nokta, nasları anlama biçimleridir. Hanbelîler, nasların zahirine tutunmak ve aklın rolünü, şahit ve teslim olmak seviyesine indirgemiştir. Eş’arîler ise Eş’ari’nin, akıl ve nakil birlikteliğine dayalı kelam yöntemini izlemiştir. Bu iki anlayışın temsilcileri zamanla birbirlerinin fikirlerini, doğru-yanlış şeklinde kategorize etmiş, karşılıklı tartışmalara, hatta kavgalara kadar işi götürmüştür. Buna misal, İbn Teymiyye ve…
Dinî Dışlayıcılık Söylemi İnşa Eden Neo-Klasik Selefî Anlayışın Eleştirisi: Dilin Epistemik Değeri Hakkında Fahreddin Râzî’ye Yöneltilen Tenkitler Özelinde Bir Değerlendirme
İlâhî metnin nasıl yorumlanacağı, özellikle de akıl-nakil çatışmasında bunlardan hangisinin önceleneceği konusunda belirli ölçütlerin olması gerektiğini söyleyen Râzî, bu bağlamda dilsel delâletin zannîliği teorisini geliştirir. Râzî’nin bu nazariyesine göre lafzî deliller; lügat bilgisinin, sarf ve nahiv kurallarının günümüze intikalinde yaşanması muhtemel olan hatalar ile mecaz, iştirâk ve nakil gibi farklı dil olasılıklarına maruz kalır. Dolayısıyla…