Mezhep veya fırka gibi oluşumlar, Hz. Peygamber’ in vefatının ardından karşılaşılan yeni durum ve bir takım sorunlar üzerine ana bünyeden ayrılarak yeni fikirlerle meydana çıkmıştır. İslâm Mezhepler Tarihi Bilimi bu oluşumları günümüzde bilimsel bir yöntemle inceliyor olsa da ilk dönemlerden itibaren kaleme alınan eserlerde fırkalar, çeşitli ve genellikle taraflı şekilde incelemeye tabi tutulmuştur. Genel görüşün aksini düşünerek farklılaşan kişiler kendi fikirlerini temellendirmek ve savunmak maksadıyla makaleler yazmışlardır. Zamanla “İlmu’l-Makâlât ve’l- Fırak” adıyla bir literatür oluşmuştur. Bu tür eserler amaç itibariyle müelliflerinin kendi fikirlerini ispat ve muhaliflerini eleştirme gibi tarafgir bir bakış taşır. Ancak buna rağmen subjektif bile olsa ilk dönem mezheplerinin kendi ifadeleriyle yazılmış olmaları ve tarihe ışık tutmaları açısından büyük önem arz etmektedirler. Bu tezde klasik dönem mezhepler tarihi alanında söz sahibi olmuş Eş’arî mezhebine mensup iki mezhepler tarihi müellifi ve eserleri ele alınacaktır. Bu eserlerin ortak yönü aynı itikâdî ekole mensup müellifler tarafından yazılmış olmalarıdır. Ancak farklı zaman dilimlerinde yaşamışlardır. Kendi dönemlerinde öneme haiz eserler bırakan bu müelliflerin İslam mezhepleri yazıcılığı alanında ortak ve farklı yönlerini ortaya koymaktır. Eserlerin değerlendirilmesi, karşılaştırılması ve eldeki malumatları derlemek bu sahadaki birikime katkı sağlayacaktır. Bu çalışmada el-Bağdâdî’ ye ait olan el-Fark Beyne’l Fırak eseri ile Fahreddin er- Râzî’ nin İtikâdâtu’l-Fıraki’l Müslimin ve’l-Müşrikin eserleri merkeze alınmıştır. İki müellifin mezhepleri tasnif yöntemleri bu eserler bağlamında karşılıklı olarak değerlendirilmiştir. Böylece müelliflerin mezhepleri tasnif yöntemleri, fırkaları ele alış metotları ve bunun yanında muhalif fikir ve mezheplere karşı yaklaşımları karşılaştırmalı bir metotla incelenmiştir.
| Yazar: | BUŞRA DALGIN |
| Tür: | Yüksek Lisans |
| Üniversite: | Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi |
| Danışman: | DOÇ. DR. MEHMET KESKİN |
| Yayın Yeri: | Van |
| Tarih: | 2022 |
| Sayfa: | 146 |
| URL: | https://tez.yok.gov.tr |
