Kötülük (şer) problemi etrafında başlayan teolojik kriz, hayatın bütününü etkileyen bir değerler krizine dönüşmüştür. Teodise konusunda yapılan çalışmalara rağmen kötülük probleminin yol açtığı kriz aşılamamaktadır. Birçok neden söz konusu olsa da en önemli sebep hakikat ve algı arasındaki kopuşu derinleştiren mutlaklaştırılmış parçacı bilgisel kabullerdir. Özellikle beşerî bilginin mutlaklaştırılması, problemin nedeninin Tanrı’nın sıfatları ile evrende tecrübe edilmiş kötülükler arasında varsayılan çelişkilere indirgendiği bir süreci doğurmuştur. Günümüzde kötülük problemini besleyen bu mutlakçılık birçok insanın düşünce dünyasına yön vermekte, onları pesimist bir hayat anlayışına sürüklemektedir. Bu durum kötülük probleminin yarattığı değerler krizinin aşılmasında farklı teodise fikirlerinin önemine işaret etmekte, insanın Tanrı’ya ve evrene bakışını değiştirecek yeni bir anlama ve yorumlama biçimine yönelmeyi zorunlu kılmaktadır. Bu gerekçe ile hazırlanmış çalışmamızda bir teodise (ta‘dil) anlayışı olarak Kelâm’da ilâhî hikmet, ilâhî kudret ve ilâhî adalet merkezli teodise anlayışlarının bütüncül değeri ele alınmıştır. Değerlendirmeler sonucunda ilâhî hikmet, adalet ve kudret anlayışının eş zamanlı düşüncesi ile varlık, değer ve bilgi problemlerini anlama, yorumlama ve değerlendirmeye dayalı Kelâm’da bütüncül teolojik perspektifin mantıksal, varoluşsal ve delilci-temellendirmeci kötülük tezleri ile üretilen değer krizini aşmada çözüm olacağı kanaatine varılmıştır.
| Yazar: | Hamdullah ARVAS |
| Yayın: | İslâmî Araştırmalar Dergisi |
| Cilt: | 33 |
| Sayı: | 3 |
| Sayfa: | 934-51 |
| Tarih: | 2022 |
| DOI: | |
| ISSN: | 1304-6810 |
| URL: | https://www.islamiarastirmalar.com/magazine/tr-tanri-kotulugun-yaraticisi-degildir-1160.html?page=archive |
