Ebu’l–muin en-Nesefi ve kelami istidlal metodu

Kelam ilmi, inançla ilgili ilkelerin sıhhat ve doğruluğunun araştırıldığı bir ilimdir. Bu ilim, İslam dini etrafında ortaya atılan şüpheleri bertaraf etmek için akli, nakli delil ve burhanları ortaya koymak amacıyla Kur’ân-ı Kerim ve sahih nebevi sünnet içerisinde sabit, kesin deliller yardımıyla İslam inanç esaslarını tespit etmeye yarayan bir ilimdir. Kelam ilmi Allah katında en şerefli ve en üstün, şer’î ve Arap dili ile ilgili kaidelerin sınırlarını belirleme hususunda en kamil anlayışı sağlayan ilimlerden biri olarak kabul edilir. Kelam ilmi, gerçek İslami inanç esaslarını, onları savunmak, şüphe ve bid’at ehlinin görüşlerini çürütmek amacıyla araştırmaya önem verir. Bunu yaparken olgusal gerçekliği ortaya çıkarıp sağlamlaştırmak adına akli, nakli burhan ve delillere dayalı olarak Kelami tartışma metotlarını kullanır. Ebu’l-Mu’în en-Nesefî, Ebû Mansur el-Mâturîdî ekolüne mensup, onun tartışma metotlarını takip eden ve hak sözü yüceltme hususunda onun tarzını benimseyen otoritelerden biri kabul edilir. O, isyankar kulların şüphe ve sapkınlıklarını, ehl-i sünnete muhalif olan Mu’tezile ve diğer mezheplerin itirazlarını akli ve nakli delillerle çürütmüştür. Kendi inancını savunurken de Kur’ân ayetlerinden, nebevi hadislerden, sahabe sözleri ve müctehid alimlerin sözlerinden deliller sunmuştur. Gerçekte Ebu’l-Mu’în en-Nesefî’nin metodolojisi, kelam ilmi çerçevesinde inanç esaslarını tespit etme usulündedir. Bu araştırma, İslam inanç esaslarını ve Nesefî’nin takip ettiği istidlal metodolojisini ele almaktadır. Ayrıca araşırma, söz konusu alimin hayatı ve ilmi kişiliği, Kelam ilmindeki istidlal metodolojisi, bu metodolojiyi kullanırken takip ettiği yöntem ve yolların sınırlarını ve son olarak onun önemli kelami görüşlerini incelemektedir. Çalışma Ebu’l-Mu’în en-Nesefî’nin akli ve nakli delilleri ispat ederken akıl ve nakli kullanma metodunu açıklamayı hedeflemektedir. Çalışma Ebu’l-Mu’în en-Nesefî’nin aklın, delil getirme hususunda esas kabul edilen ve kendisiyle delil getirilen bir hüccet olarak otoritesini yücelttiği sonucuna ulaşmaktadır. Ayrıca nakli delillerle çelişmediği sürece, ortaya koyduğu metodolojik esaslar ve kurallara uygun olarak nakli meseleleri aklın ışığında gözden geçirdiği, nakli delillerden de hiçbirisini ihmal etmediği sonucuna ulaşılmıştır.

Yazar: HISHAM MUSTAFA ISMAEL
Tür: Yüksek Lisans
Üniversite: Fırat Üniversitesi
Danışman: PROF. DR. SELİM ÖZARSLAN
Yayın Yeri: Elazığ
Tarih: 2022
Sayfa: 97
URL: https://tez.yok.gov.tr
15 Ocak 2023