Fırka-i Nâciye [Kurtuluşa Eren Fırka] (İnceleme-Metin)

İslâm âlimleri erken dönemlerden itibaren İslâm Mezhepleri Tarihi sahasında “makâlât” türünde çeşitli eserler telif etmeye başlamışlardır. Bu eserlerin önemli bir kısmı günümüze ulaşmış ancak özellikle ilk dönemlerde kaleme alınan bazı eserler günümüze ulaşmamıştır. Sahada kaleme alınan eserler İslâm düşünce geleneğinin geçirmiş olduğu evrelere uygun olarak Osmanlı’ya dek devam etmiş ve böylece bir yandan büyük bir fırak literatürü oluşurken diğer yandan bu ilim dalı sistemleşerek gelişmiştir. Osmanlı’da da İslâm Mezhepleri Tarihi alanında birçok eser telif edilmiştir. İş bu eserlerden biri de XVI. yüzyılın başlarında ve XVII. yüzyılın sonlarında yaşayan Nuh b. Mustafa el-Konevî’ye ait olan Terceme-i Milel ve Nihal adlı eserdir. Eser üzerine kapsamlı bir çalışmanın yapılmamış olması bizleri bu eseri irdelemeye sevk etmiş ana sebeptir. Eserin çalışılmamış olmasının ardında ise birtakım nedenler aramak mümkündür. Bize göre bu sebeplerden en önemlisi söz konusu eserin tercümeden ibaret olduğu algısıdır. Oysa eser dikkatlice incelendiğinde, Nuh b. Mustafa’nın Şehristânî’den kısmî olarak faydalandığı ve adeta yeni ve özgün bir eser ortaya koyduğu görülmektedir. Dolayısıyla bu eseri tercümeden ziyade “kısmî tercüme ve kısmî telif” olarak addetmek gerekmektedir. Zira müellif tercüme esnasında birçok yere müdahale ederek bazı ilave ve eksiltmelerde bulunmuş; eserinin ikinci kısmında “fırka-i nâciye”ye ayırarak ve burada fırka-i nâciyenin kapsamına ve görüşlerine yer vermiştir. Yani Terceme-i Milel ve Nihal’in önemli bir kısmını oluşturan ve “fırka-i nâciye” olarak isimlendirilen ikinci bölümü (bâb-ı sânî) el-Milel ve’n-nihal’den bağımsız olan, tercümeden ziyade bir telif türünde olan, tamamen orijinal bir bölümden ibarettir. Bu durum dikkatlerimizi celbetmesi hasebiyle, iş bu çalışmada Terceme-i Milel ve Nihal’in ikinci bâbı olan “Fırka-i Nâciye” kısmının transkripsiyonunun, tahlil ve değerlendirmesinin yapılarak araştırmacıların hizmetine sunulması hedeflenmiştir.

Yazar:	Nuh b. Mustafa el-Konevî
Yayına Hazırlayan:	Ali DURMUŞ – Ramazan TARİK
Yayın Yeri:	Ankara
Yayıncı:	İlahiyat Yayınları
Tarih:	2024
Sayfa Sayısı:	164
ISBN:	9786255523143
URL:	https://www.ilahiyatyayin.com/