Halife Me’mûn’un Şîa politikası

Abbâsî hanedanının önde gelen halifelerinden olan ve birçok tarihçi tarafından âlim ve filozof Halife olarak vasıflandırılan Abdullah el-Me’mûn’un hilafeti hicri II. asrın sonlarındadır. Bu dönemde gerçekleşen mihne olayı, Halife’nin fermanıyla ve devlet eliyle uygulamaya konulması bakımından İslâm dünyasına damga vuran ve araştırmacılar tarafından İslâm tarihinde önemle üzerinde durulan konulardan birisi olmuştur. Halife Me’mûn döneminin dikkat çekici hadiselerinden biri de İmâmiyye Şîası’nın yedinci İmam kabul ettiği Mûsâ el-Kâzım’ın oğlu Ali b. Mûsâ er-Rızâ’nın Halife tarafından veliahtlığa tayin edilmesidir. Halife’nin bu uygulaması Abbâsî hanedanının genel görüşleri açısından çok farklı bir yaklaşımdır. Bu sebeple bu çalışmada Halife Me’mûn’un Alioğulları politikası araştırma konusu yapılmıştır. Çalışmamızda Şîa’nın Me’mûn dönemindeki hareketlerinin ve Halife’nin Şiîlere karşı tutumunun tespit edilmesi amaçlanmıştır. Me’mûn, hilafeti döneminde amcaoğulları olan Alioğullarına karşı alışılagelenin aksine bir yol izlemiştir. Böylece onların iktidara karşı muhalefetini kendi döneminde durdurmayı başarmıştır. Bu olay o dönemde büyük muhalefetle karşılaşmış, mihne uygulamasıyla da art arda geldiğinden İslâm geleneğinde yankı uyandırmış ve neticede Halife Me’mûn’un imajını sarsmıştır. Me’mûn Alioğullarına uyguladığı bu politikada hizipleşmenin önüne geçmek ve ümmetin birlik ve beraberliğini korumak amacını gütmüştür. Böylece kendi döneminde İslâm aleminde parçalanmış kuvvetleri birleştirerek iç kargaşada akıtılan kanları durdurmak ve Müslümanların dış muhalefete karşı birlik ve beraberliğini sağlamayı hedeflemiştir.

Yazar: KADYR SAPAROV
Tür: Yüksek Lisans
Üniversite: Pamukkale Üniversitesi
Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH TOPALOĞLU
Yayın Yeri: Denizli
Tarih: 2022
Sayfa: 171
URL: https://tez.yok.gov.tr
15 Ocak 2023