Günümüze kadar kendisini taşımayı başarmış İbâdiyye’nin en dikkat çekici görüşü olan imamet anlayışını kendi kaynakları etrafında aydınlatmayı amaçlıyoruz. Yaşadıkları dönemin şartları göz önüne alındığında o günün özgürlükçüleri olarak adlandırabileceğimiz İbâdiyye, bu açıdan günümüz siyasi anlayışına da farklı bir bakış açısı kazandıracaktır. Kendilerini tarihsel anlamda Hâricîler’in devamı olarak görmeyen bu mezhep, özgün imamet görüşleriyle karşımıza çıkmaktadır. İnanç ve anlayış tarzlarını uygulamayı hedefleyerek bunları bir devlet örgütlenmesi içinde pratiğe aktarma düşünceleri ile devlet kurabilme yolunda geçirdikleri zorluklar ve bunlar karşısındaki sabırlı tavırları, imamet anlayışlarının özünü yansıtmaktadır. Zira kitmân, şurât, difâ’ ve zuhûr gibi orijinal siyasi terimleri, İslam düşüncesi ve siyaset felsefesine kazandırmalarının yanında, bu kavramlarla devletleşme süreçlerini anlatmaktadırlar. Uzun yıllar geleneklerine bağlı kalmış olsalar da zamanla imamet anlayışlarında bazı değişiklik ve farklılıklar meydana gelmiştir. Mezhep içi bu farklılıklar, İbâdîler’in tarihsel gelişim süreci içinde de takip edilebilir. Bununla birlikte fikir özgürlüğüne saygı duymaları ve mutedil tavırlarını sürdürmeye çalışmaları, iman ve imamet anlayışlarıyla yakından ilişkilidir. Çalışmamız giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde araştırmanın önemi, amacı, araştırmada kullanılan metot ve araştırmanın kaynakları gibi konular üzerinde durularak bu çerçevede bilgiler verilmiştir. Araştırmamızın birinci bölümünde İbâdîliğin doğuşu, teşekkülü ve gelişimi ele alınmıştır. Burada Basra, Yemen-Hadramut, Uman ve Kuzey Afrika İbâdîliği’nin tarihsel serüveni işlenmiştir. Ardından imamet nazariyeleriyle ilişkisini kurduğumuz iman ve büyük günah meselesi hakkındaki itikadi görüşlerine yer verilmiştir. İkinci bölüme gelindiğinde ise araştırmanın ana konusu burada yer almaktadır. Bu bölümde, öncelikle imamet ve hilafet kavramlarının anlam alanlarına değinilmiş, arkasından imametin zorunluluğu meselesi, devlet başkanlığı için gerekli şartlar, devletin görevleri ve imamet anlayışında zamanla ortaya çıkan mezhep içi farklı yaklaşımlar incelenmiştir.
