Türk asıllı Müslüman din âlimi İmam Mâturîdî birçok ilimde temayüz etmiş olması hasebiyle farklı milliyetler ile yan yana getirilmeye
çalışılmış bir isimdir. Birçok zorlama çabaya rağmen Türk olduğu hem biyografisi hem de telif ettiği eserlerdeki dil ve kültürel söylem ile teyit edilen Mâturîdî millî kimliğini tefsirine de yansıtmıştır. Tebliğde müfessirin milli kimlik eksenli yorumlarını Arapların İslam öncesi dönemden miras aldıkları geleneksel bir boşama şekli olan zıhar bağlamında ele alacağız. Özellikle ondan önce yaşayan veya onunla çağdaş olan Arap asıllı müfessirler ayetin lafızları ve teknik yönü içerisinde sıkışarak esasa gelememişken, Mâturîdî’nin ayetteki esas gayeyi yakaladığını tespit etmekteyiz. Kendinden sonraki birçok yoruma da kaynaklık eden Mâturîdî, kişinin cinsellikten istiare yoluyla eşini annesine benzeterek kendine haram kılması şeklindeki geleneksel ameliyeye milli ve evrensel değerler açısından yaklaşmış ve ilgili geleneği sert bir şekilde eleştirmiştir. Annenin muhterem bir varlık olduğunu ve onun cinsellikten istiare ile eşe benzetilmesinin çok çirkin ve kabul edilemez olduğunu vurgulamış ve milli kimliğini yoruma yansıtarak özgünlüğünü ortaya koymuştur.
| Yazar: | Bayram AYHAN |
| Sempozyum Başlığı: | VIII. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu |
| Yer: | Niğde |
| Yayıncı: | Kesit Yayınları |
| Tarih: | 2 – 5 Haziran 2021 |
| Sayfa: | 147-161 |
| ISBN: | 978-625-7698-54-2 |
| URL: | https://sempozyum.okuokut.org/tsbs/article/view/120 |
