Harikulade kavramı, alışılmışın dışında tabiattaki işleyişi belirli zamanlarda bozan tabiatüstü olaylar ve âdet dışı hadiseler için kullanılan bir terimdir. Kelam literatüründe harikulade hadiseler nübüvvet başlığı altında ele alınmaktadır. Kelam düşünürleri harikulade olayların varlığını kabul etmekle birlikte kapsamı hakkında farklı görüşler ileri sürerler. Mutezilî düşüncede harikulade olaylar mucize ile sınırlı tutulmakta, diğer olağanüstü olaylar kabul edilmemektedir. Buna karşılık Ehl-i Sünnet düşüncesinde harikulade olaylar dini yönü bulunan ve dini yönü bulunmayan harikulade olaylar şeklinde iki grupta incelenmektedir. Dini yönü bulunmayan harikulâde olaylar sihir, şa’beze, kehanet, fal, tılsım, büyü ve rukye başlıkları altında ele alınır. Çalışmanın konusu olan “Meûnet” hadisesinin de içinde bulunduğu grup olan ve dini yönü bulunan harikulade olaylar “mucize, irhas, keramet, meûnet, istidrac ve ihanet” şeklinde tasnif edilmektedir. Sünni düşüncede meûnet, yüce Allah’ın mümin kullarını harikulade bir şekilde, sıkıntı, keder ve mihnetten kurtarması, umulmadık yerden, beklenmedik bir zamanda onları rızıklandırması anlamına gelen ilahi bir yardım olarak tarif edilir. Sünni kelamda harikulade olaylardan biri olarak kabul edilen meûnet, Mutezilî düşüncede sıradan ilahi yardım olarak benimsenmektedir. Böylelikle meûnet, harikulade kabul edilmesi açısından Allah-âlem, ilahi bir yardım olması açısından ise Allah-insan ilişkisine dair meseleleri barındırır. Çalışmanın konusu, meûnet hadisesinin tüm detayları ile incelenmesi üzerinedir ve üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde meûnetin kavramsal çerçevesi ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Bunun yanında meûnetin de aralarında bulunduğu diğer olağanüstü olaylara temas edilmiştir. Buna ek olarak İslam düşüncesinde meûnet ile kısmen benzer olan ve ilahi yardım anlamına gelen diğer kavramlar incelenmiştir. İkinci bölümde ise harikulade yönü ile meûnetin mümkün olup olmadığı araştırılmıştır. Bu bağlamda kelam ekollerinin Allah-âlem-insan tasavvurları etrafında meûnetin imkânı tartışılmıştır. Üçüncü bölümde ise Kur’an-ı Kerimde bildirilen olağanüstü ilahi yardımlar ve bu yardımlara yönelik kelam düşünürlerinin görüşleri aktarılarak meûnetin gerçekliği konuşulmuştur. Aynı zamanda sahabenin hayatından aktarılan gaybî yardım örnekleri üzerinden de meûnetin gerçekliği araştırılmıştır. Üçüncü bölümün son kısmında ise Kur’an’dan hareketle meûnetin gerçekleşmesinin şartları ele alınarak çalışma sonlandırılmıştır.
| Yazar: | FATMA ŞEN |
| Tür: | Yüksek Lisans |
| Üniversite: | Ondokuz Mayıs Üniversitesi |
| Danışman: | DOÇ. DR. RIZA KORKMAZGÖZ |
| Yayın Yeri: | Samsun |
| Tarih: | 2021 |
| Sayfa: | 124 |
| URL: | https://tez.yok.gov.tr |
