Matüridi Öncüler -Matüridi Kelam Düşüncesinin Kurucuları ve Meşhur Alimleri-

İmâm Mâtürîdî’nin, Eş’arî ile beraber Ehl-i Sünnet’in iki temel taşı olarak kabul edilmesine rağmen çok uzun zaman ihmal edilmiş olması, Eş’arî’ye nisbetle daha geç dönemlerde bilinir olması, onun hakkında çok sınırlı çalışmalar yapılması dikkatlerden kaçmamaktadır. Bunun kuvvetle muhtemel en önemli nedenleri eserlerinde kullandığı dil ve üslubun zor ve felsefi oluşu, delillendirme yönteminde Mu’tezile’ye daha yakın bir tavır benimseyerek aklı ön plana çıkarması, onun hilafet merkezinden uzak bir yer olan Semerkant’ta yaşamış olması gibi etkenler olarak temellendirilmiştir. Hanefî ilmi çevrelerde ilk dönemlerde onun ön plana çıkarılmamasının en önemli gerekçesi olarak da Ebû Hanîfe’nin otoritesini gölgeleme endişesi olduğu söylenebilir. Öğrencilerinin ve kendisinden sonraki Hanefî alimlerin eserlerinde ondan bahsetmeleri ile öne çıkan İmâm Mâtürîdî’nin görüşleri, Hanefî çevrelerde her zaman büyük öneme haiz olmuştur. Özellikle 15. yy.’dan itibaren Osmanlı uleması tarafından zikredildiği ve eserlerinin yazmalarının artırıldığı görülmektedir. Günümüzde de Türkiye başta olmak Mâtürîdîlik konusunda akademik çalışmaların arttığı ve hak ettiği mecraya geldiği görülmektedir.

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ…………………………………………………………………………………………………………………….9
MÂTÜRÎDÎ (944)……………………………………………………………………………………………………11
HAKÎM es-SEMERKANDÎ (953)…………………………………………………………………………….15
RÜSTÜFAĞNÎ (956)……………………………………………………………………………………………….19
EBÛ BEKİR el-İYÂZÎ (971)……………………………………………………………………………………..23
EBU’L-LEYS es-SEMERKANDÎ (983)……………………………………………………………………..28
ZENDEVİSTÎ (992)…………………………………………………………………………………………………34
EBÛ SELEME es-SEMERKANDÎ (X. Yüzyılın İkinci Yarısı)…………………………………….38
İBN YAHYÂ el-BEŞÂGÂRİ (ö- 10. yy)…………………………………………………………………….42
MUHAMMED b. FADL el-BELHÎ er-REVVÂS (1025)…………………………………………….47
EBÛ ZEYD ed-DEBÛSÎ (1040)………………………………………………………………………………..52
EBU’L-YUSR MUHAMMED B. ABDULKERÎM el-PEZDEVÎ (1100)……………………..55
EBÜ’L-MUÎN en-NESEFÎ (1115)…………………………………………………………………………….60
EBÛ İSHÂK es-SAFFÂR (1139)……………………………………………………………………………….65
MAHMUD B. ZEYD EL-LÂMİŞÎ (1139-1140)………………………………………………………..70
ÖMER en-NESEFÎ (1142)……………………………………………………………………………………….75
ALÂEDDÎN es-SEMERKANDÎ (1145) …………………………………………………………………..80
ALÂÜDDÎN el-ÜSMENDÎ (1157 [?])……………………………………………………………………..85
ALİ B. OSMAN el-ÛŞÎ (1179)…………………………………………………………………………………90
NÛRUDDÎN es-SÂBÛNÎ (1184)……………………………………………………………………………..95
CEMÂLÜDDİN AHMED B. MUHAMMED el-GAZNEVÎ (1197)…………………………100
ATÂ B. ALİ el-CÛZCÂNÎ (11-12. yy)…………………………………………………………………….105
EBÛ ŞEKÛR es-SÂLİMÎ (Ö- XII. ASRIN İLK ÇEYREĞİ)………………………………………110
MAHMÛD B. AHMED el-HASÎRÎ (1238)…………………………………………………………….116
MENKÛBERS B. YALINKILIÇ (1254)…………………………………………………………………..120
HABBÂZÎ (1292)…………………………………………………………………………………………………..125
UBEYDULLAH B. MUHAMMED es-SEMERKANDÎ (1301)………………………………..130
EBÜ’L-BEREKÂT en-NESEFÎ (1310)…………………………………………………………………….135
HÜSÂMÜDDÎN es-SIĞNÂKÎ (1314)…………………………………………………………………….140
ŞEMSEDDİN es-SEMERKANDÎ (1322)………………………………………………………………..144
SADRÜŞŞERÎA (1346)…………………………………………………………………………………………..148

NECMEDDİN TARSUSİ (1357)…………………………………………………………………………….153
MOLLA FENÂRÎ (1431)………………………………………………………………………………………..157
KEMÂLEDDÎN İBNÜ’L-HÜMÂM es-SİVÂSÎ (1457)……………………………………………161
HIZIR BEY (1459)…………………………………………………………………………………………………166
HAYÂLÎ (1470)……………………………………………………………………………………………………..170
ALİ KUŞÇU (1474)……………………………………………………………………………………………….175
HOCAZÂDE MUSLİHUDDÎN MUSTAFA EFENDİ (1488)………………………………….181
MOLLA LÜTFİ (1494)…………………………………………………………………………………………..186
KESTELÎ (1496)…………………………………………………………………………………………………….191
KEMALPAŞAZADE (1534 )………………………………………………………………………………….196
HÂKİM İSHÂK er-RÛMÎ (1543)…………………………………………………………………………..201
BİHİŞTÎ RAMAZAN EFENDİ (1571)……………………………………………………………………205
İMAM BİRGİVÎ (1573)…………………………………………………………………………………………209
MAHMÛD B. SÜLEYMAN KEFEVÎ (1582)………………………………………………………….214
ALİ b. SULTAN el-KÂRÎ (1605)…………………………………………………………………………….219
HASAN KÂFÎ AKHİSÂRÎ (1615)………………………………………………………………………….224
AHMED es-SİRHİNDÎ (1624)……………………………………………………………………………….229
KÂTİB ÇELEBİ (1657)…………………………………………………………………………………………..234
ABDÜLHAKÎM B. ŞEMSÜDDÎN es-SİYÂLKÛTÎ (1657)………………………………………239
ABDÜLBÂKİ ÂRİF EFENDİ (1713)………………………………………………………………………244
DÂVÛD-İ KARSÎ (1756)……………………………………………………………………………………….249
MÜSTAKİMZÂDE SÜLEYMAN SÂDEDDİN EFENDİ (1788)……………………………..254
GELENBEVÎ İSMAİL EFENDİ (1791)…………………………………………………………………..259
MUHAMMED MURTAZÂ ez-ZEBÎDÎ (1791)………………………………………………………263
ABDÜLGANÎ b. TÂLİB el-MEYDÂNÎ (1881)……………………………………………………….268
SIRRÎ-İ GİRÎDÎ (1895)………………………………………………………………………………………….273
ÇERKEŞÎZÂDE MEHMET TEVFÎK EFENDİ (1901)…………………………………………….278
MANASTIRLI İSMAİL HAKKI (1912)………………………………………………………………….283
FİLİBELİ AHMET HİLMİ (1914)………………………………………………………………………….288
ABDÜLLATİF HARPÛTÎ (1916)…………………………………………………………………………..293
ÖMER FERİT KAM (1944)……………………………………………………………………………………298
İSMAİL FENNİ ERTUĞRUL (1946)……………………………………………………………………..303
İZMİRLİ İSMAİL HAKKI (1946)…………………………………………………………………………..308
ORD. PROF. DR. MEHMET ŞERAFETTİN YALTKAYA (1947)…………………………….314
ZÂHİD KEVSERÎ (1952)……………………………………………………………………………………….320

ARAPKİRLİ HÜSEYİN AVNİ (1954)…………………………………………………………………….325
YUSUF ZİYA YÖRÜKÂN (1954)…………………………………………………………………………..331
MEHMET ŞEMSEDDİN GÜNALTAY (1961)………………………………………………………..336
YAŞAR KUTLUAY (1969)……………………………………………………………………………………..341
ÖMER NASUHİ BİLMEN (1971)………………………………………………………………………….345
MUHAMMED b.TAVÎT et-TANCÎ (1974)…………………………………………………………….350
BEKİR TOPALOĞLU (2016)…………………………………………………………………………………355

Editör: Özden Kanter
Yayın Yeri: İstanbul
Yayıncı: Kitabi Yayınevi
Tarih: 2023
Sayfa Sayısı: 360
ISBN: 9786258085709
URL: https://www.bekakitap.com/
11 Şubat 2024

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.