Âhiret hayatı, teologlar ve filozofların en çok tartıştığı konuların başında gelmektedir. İslâm düşünce sisteminde bu hayata dair ortaya çıkan aklî problemler araştırılıp çözümlenmeye çalışılmıştır. Bu noktada akıl-nakil sentezini amaçlayan müteahhir kelâmcıların âhiret anlayışları önem arz etmektedir. Çalışmamızda âhiret konularını detaylı ve etraflıca ele alan müteahhir dönemin önemli isimlerinden olan Seyfüddîn el-Âmidî mercek altına alınmıştır. Çalışmamızda kabir hayatı, yeniden diriliş konusu bağlamında iadenin imkânı, cismânî ve nefsânî diriliş ve ruh-beden ilişkisi irdelenmiştir. Âhiretin diğer evreleri olan hesap, amel defteri, mîzan, sırat ve kevser konuları incelenmiştir. Cennet ve cehennemin yaratılmışlığı ve Hz. Âdem’in meskûn olduğu cennetin mâhiyeti tartışması ele alınmıştır. Ayrıca âhiretin asıl gayesi olan ve mükelleflerin inanç ve davranışlarının bir karşılık bulmasını ifade eden mükâfat ve ceza konusu ele alınmış, mükâfat ve cezanın aklî zorunluluğu, büyük günah işleyenin tövbe etmeden affedilmesinin imkânı, şefaat ve ihbât-tekfir konuları araştırılmıştır. Âmidî, kabir hayatının dünya hayatıyla paralel olmadığını ve kendine özgü koşullara sahip olduğunu savunmuştur. Mutlak anlamda ma’dûmûn iadesinin imkânını savunmuş ve referans olarak ilk yaratılışı göstermiştir. Cevher ruhun ölümsüzlüğünü kabul etmekle birlikte ruh-beden bütünlüğünü savunarak dirilişin hem cismânî hem de nefsânî olacağını benimsemiştir. Âhiret evrelerinin temellendirilmesinde nakli esas almıştır. Aklen mümkün olan bu konuların te’vil edilmemesi gerektiğini savunmuştur. Mükelleflerin mükâfat ve cezasının aklî zorunluluğunu reddederek Allah’a vücûbiyetin nispet edilemeyeceğini ifade etmiştir. Bu bağlamda Allah’ın, büyük günah işleyip tövbe etmeyen mükellefleri affedebileceğini, şefaat edilmelerine izin verebileceğini savunmuştur. Âmidî, genel itibariyle Eş’arî çizgiyi takip etmiştir.
| Yazar: | ABDULBASIT KÜÇÜK |
| Tür: | Yüksek Lisans |
| Üniversite: | Mardin Artuklu Üniversitesi |
| Danışman: | DOÇ. DR. VEYSİ ÜNVERDİ |
| Yayın Yeri: | Mardin |
| Tarih: | 2021 |
| Sayfa: | 209 |
| URL: | https://tez.yok.gov.tr |
