İslamî ilimler bir bütünün parçaları gibidir. Her biri bir diğeriyle doğrudan veya dolaylı olarak irtibatlıdır. Hz. Muhammed (s.a.)’in peygamberliği süresince vahyin devam etmesine bağlı olarak teşekkül etmiş bir ilimden söz etmek mümkün değildir. Hicri II. asırdan itibaren oluşmaya başlayan İslamî ilimler, zamanla temel esaslarını oluşturmuşlardır. Böylelikle her ilim, dinin bir boyutunu temsil etmiştir. Tasavvuf ilmi, dinin bâtınî/manevî tarafıyla ilgilenirken inançla ilgili meseleler daha çok kelam ilminin sahasına girmiştir. Sûfîler, ilk dönemden günümüze kadar zühd ve tasavvufa dair eser verdikleri gibi tefsir, hadis, fıkıh ve akaide dair de eserler kaleme almışlardır. Tasavvuf tarihinin zühd olarak adlandırılan ilk döneminde, sûfîlerin akaid risâleleri yazmaları tabii bir durum olarak görülmelidir. Zira o dönemde ilimler henüz teşekkül etmemiş, çerçeveleri ortaya konulmamıştır. Böylelikle ilk dönem zâhidleri, zühde dair meseleler yanında inanç konularını da ele almışlardır. İslamî ilimlerin teşekkül etmesinden sonra kendi kural ve esaslarını oluşturan sûfîler, daha çok tasavvuf ilminin temel meselelerine dair eserler yazmışlardır. Ancak İslamî ilimlerin bir bütünün parçalarını teşkil etmesi ve tasavvufun kelam ilmiyle bazı müşterek konularının varlığı sûfîleri akaid risâlesi yazmaya yönlendirmiştir. Bu sebeple sûfîler, itikadî meseleleri tasavvufî yorumlarla ele almışlardır. Tasavvuf, amelî yönü baskın bir müessese ve ilim oluşu sebebiyle ilk dönemden itibaren bazı sûfîler, itikadî açıdan izahı zor birtakım haller yaşamışlardır. Sûfîler, içlerinden bazılarının bu hallerini dışa vurması sebebiyle zaman zaman itikadî açıdan eleştirilere maruz kalmışlardır. Bunun neticesinde bazı eserlerinde kendi itikadlarını izah maksadıyla dinin inanç esaslarına işaret etmişler, müstakil akaid risâleleri yazmışlardır. Bununla sûfî itikadının ehl-i sünnet çizgisinde olduğunu ispat etmeye çalışmışlardır.
