Türkistan ceditçilerinin dinî düşüncesi

19. yüzyılın sonlarında Türkistan toprakları Çarlık Rusyası tarafından işgal edilmiş ve bu işgal neticesince İdil-Ural ve Türkistan topraklarında yaşayan Türk kökenli halklar bu işgale karşı çıkarak tekrar bağımsızlıklarına kavuşmanın yollarını aramışlardır. Bu çabaların neticelerinden biri de ceditçilik hareketidir. Ceditçilik hareketi toplumu başta eğitim olmak üzere sosyal, kültürel, dinî ve siyasî alanlarda ıslah etmeyi savunmaktadır. Ceditçilik hareketinin en önemli basamaklarından biri eğitime getirdikleri reformlardır. Türkistan’da verilen geleneksel eğitim, mektep ve medreselerdeki İslamî eğitimle sınırlı olmuştur. Ancak Ceditçiler çağın gereklerini karşılayan ve farklı ilim dallarının da öğretildiği bir eğitimin hayalini kurmuşlar ve bu uğurda mücadele etmişlerdir. Bu kapsamda yeni okullar açılmış, kitaplar yazılmış ve burada modern bir eğitim biçimi benimsenmiştir. Bu yönüyle halkın bilinçlenmesi ve İslamî eğitiminin daha nitelikli bir şekilde almasını hedefleyen ceditçilik hareketi çeşitli fikir adamlarınca benimsenmiş ve Türkistan halkının düşünce hayatına yön vermiştir. Bu çalışma Türkistan Ceditçilerinin Dinî Düşüncesini konu edinmektedir. Türkistan ceditçileri siyasî, iktisadî, ictimaî birçok konu gibi dinî konularda da fikir üretmişlerdir. Bu çalışmada ceditçilik düşüncesi, ortaya çıkışı, kökenleri, siyasî ve dinî yönü başta olmak üzere çeşitli açılardan incelenmiş; Abdurrauf Fıtrat, Mahmudhoca Behbudi, Münevver Kari gibi önemli ceditçilerin fikir yapıları analiz edilmiştir.

Başlığı: Türkistan ceditçilerinin dinî düşüncesi
Türü: Doktora
Bolum: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
Sayfa Sayısı: 190
Danışman: DOÇ. DR. MEHMET ÇELENK
Yıl: 2023
4 Haziran 2025

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir