Türkiye’de İslamcı dergilerin dönemin din anlayışına etkileri: Hilal Dergisi örneği (1958-1993)

Türkiye’de 1900’lü yıllarda Sırât-ı Müstakîm dergisiyle İslâmcı yayıncılık başlamıştır. Ancak Cumhuriyetle birlikte İslâmcı dergicilik faaliyetleri sınırlandırılarak bir müddet devlet kontrolünde tek elden yürütülen bir yayıncılık süreci olmuştur. 1945 yılından itibaren Türkiye’de çok partili hayata geçişle birlikte İslâmcı dergiler, yeniden aktif yayın hayatına başlamıştır. Toplumun her kesimine kolay ve hızlı ulaşılabilmek konusunda dergiler ciddi öneme sahip bir araç olmuştur. Bu noktada 1958-1993 yılları arasında 367 sayısıyla Hilâl Dergisi, İslâmcı kamuoyunu oluşturma ve İslâmcılık hareketinin de ortaya çıkış amacı olan İslâm dininin ilkeleriyle müslüman toplumu ayağa kaldırma ve çağdaş medeniyetlerin seviyesine çıkarma fikrinin yayılmasını sağlama konumuyla dikkatleri üzerine çekmiştir. Özellikle de dinin öz değerlerini Mevdûdî, Seyyid Kutub, Hasan el-Bennâ, Muhammed İkbal gibi öncü şahsiyetler diliyle topluma aktarmak amacıyla ciddi çeviri faaliyeti yapılarak bu eserler dergide yayımlanmıştır. Bunun yanında Batılı bazı aydın kesimlerinde eserlerinin çevirilerine dergide yer verilmiştir. Devlet yönetimi ile barışçıl bir yayın süreci takip eden Hilâl dergisi, temelde toplumsal sorunlara, İslâm dini açısından ibadetler ile ilgili hükümlere değinmiştir. İslâm dinine yönelik yapılan eleştirilere dergi bünyesinde cevaplar verilerek, İslâm’ın yeniliğe ve modernleşmeye imkân sunduğu her fırsatta dile getirilmiştir. Özellikle dergide sürekli olarak komünizm ile mücadele de vurgulanmıştır. Hilâl dergisinin bu işlevlerinin yanında bir diğer önemli hususta derginin sahibi Salih Özcan olmuştur. Özcan, Bediuzzaman Said Nursi’nin“Hariciye Vekilim”diye nitelendirdiği, bunun yanında yurtdışına yaptığı gezilerle çeviri faaliyetlerine ciddi düzeyde katkı sağlayan bir kişiliğe sahiptir. Ayrıca siyasi kimliği de ön plana çıkmaktadır. Netice itibariyle Hilâl dergisi siyasi otoriteyle de uzlaşmacı bir yöntemle toplumun nabzını tutan, gündemi yorumlayan bir yayıncılık hayatı sürdürmüştür. İslâm toplumlarının kalkınmasının, İslâm’ın temel ilkelerinin hayata yansıtılmasıyla mümkün olacağı savunulmuştur. Bu kapsamda birçok yazar, Hilâl dergisinde yazılar kaleme almıştır. Bu yazılardan iktibaslar yapılarak İslâmcı bir derginin içeriği ve derginin bulunduğu dönemde toplumun din anlayışına olan etkisi dergide yer verilen konuların sıklığına göre analiz yapılarak tahlil edilmeye çalışılmıştır.

Başlığı: Türkiye'de İslamcı dergilerin dönemin din anlayışına etkileri: Hilal Dergisi örneği (1958-1993)
Türü: Yüksek Lisans
Bolum: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
Sayfa Sayısı: 130
Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM HAKKI İNAL
Yıl: 2023
4 Haziran 2025

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir