Beden ve ruhtan meydana gelen insan; bedenî ihtiyaçlarını dünyevî nimetlerle karşılamakta, ruhanî ihtiyaçları için ise dine ihtiyaç duymaktadır. İnsanın bu ihtiyacına en tatminkâr karşılığı veren İslâm dini; fıtrata uygun, insana psikolojik ve sosyolojik faydalar sağlayan bir inanç sistemi inşa etmektedir. Bu çalışmada da inanç esaslarının psikolojik ve sosyolojik açıdan insan hayatına faydaları Mâtürîdî özelinde incelenmiştir. Mâtürîdî’nin Kitâbü’t-Tevhîd ve Te’vîlâtü’l-Kur’ân eserlerinde bu konuya dair önemli psikolojik ve sosyolojik tahliller bulunmaktadır. Bilhassa Te’vîlâtü’l-Kur’ân bir tefsir eseri olduğundan inanç esaslarının dünyadaki faydalarına dair ayetleri tefsir etmekte ve bu açıdan çalışmamızın temel kaynağını oluşturmaktadır. Tezin birinci bölümünde Mâtürîdî’nin hayatı genel hatlarıyla ele alındıktan sonra inanç esaslarının neler olduğu ve nasıl belirlendiğine dair açıklamalara yer verilmiştir. Tezin ikinci bölümünde inanç esaslarının bireysel hayata etkisi çeşitli açılardan ele alınmış, insana kazandırdığı yetiler üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde ise toplumsal bir varlık olan insan için inancın sosyal hayata etkisi üzerinde durulmuştur. İnsan dünya hayatında bir anlam arayışı içindedir. İnsanın bu varoluşsal anlam boşluğuna bir cevap sunan İslam inancı, onu manevi anlamda rahatlatmakta ve hayatın gayesini açıklamaktadır. Dünya hayatında pek çok problemle karşılaşan insanın bunlarla başa çıkabilmesi için inancı önemli bir konumda bulunmakta, özellikle ahiret inancı bireyin sabırla olayların üstesinden gelmesini kolaylaştırmaktadır. Bununla birlikte ahirete iman eden insan yaptığı her fiilden sorumlu olduğunu bilmekte ve bu minvalde davranışlarını düzenlemektedir. İnancının bir gereği olarak ahlaklı olmaya gayret eden bireyler huzur ve güvene dayalı toplumlar inşa etmektedir. İnanç; kişilerin bireysel ve sosyal yaşantısına yansıdığı taktirde onlara dünya hayatında huzur ve mutluluğu temin etmektedir.
