Vehhâbîlik; İslâm’a yeni bir yorum getirme iddiasıyla, Müslümanlar açısından; doğduğu, geliştiği, büyüdüğü coğrafyanın, Osmanlı Devleti’ne bağlı olması yönüyle de Osmanlılar açısından, önemli bir harekettir. Dinî ve ilmi kimliğiyle, mezhebin erken dönemine tanıklık eden biri tarafından incelenmesi de oldukça önemlidir. Dolasıyla, Trabzonlu Mehmet Efendi’nin, tezimize konu olan eseri, Osmanlı ulemâsının bu harekete ilk etapta nasıl tepki verdiğine güzel bir misal teşkil etmektedir. Bu açıdan araştırmacıların ve özellikle de mezhepler tarihi üzerine çalışanların bugüne kadar istifade etme imkânı bulamadığı bu güzide eserden çalışmamız vesilesiyle faydalanmaları mümkün olacaktır. Bu çalışmada Vehhâbîlik hareketinin tanımı yapılacak, hareketin ortaya çıkışı ve dönemin şartlarından bahsedilecek, Muhammed bin Abdülvehhâb’ın hayatına değinilecek, harekete verilen yerel tepkiler ve ilk reddiyeler serd edilecek, Osmanlı ulemâsının yorumlarına yer verilecektir. Ardından Trabzonlu Mehmet Efendi’nin hayatı anlatılıp Vehhâbîliğe dair reddiyesi es-Sârimü’l-Vâridât adlı eserinin neşrine, tercümesine ve incelemesine geçilecektir.
