Panteizm ve kötülük problemi

Panteizm, dinî ve felsefi yönleri olan, kendi içinde farklı anlamları barındıran, geniş bir yelpazede tanımları yapılan bir düşüncedir. Dolayısıyla panteizm, tek bir tanımı olan bir kavram olarak değil aksine farklılıkları içeren bir öğreti ailesi olarak anlaşılmalıdır. Panteist düşünce her ne kadar teizme ait bazı dinî kavramları kullandığı için teizme yakın görülmüş olsa da monizm, özdeşlik ve determinizm gibi temel doktrinlerinden dolayı teizm ve deizmden ayrılmış hatta ateistik bir düşünce olarak nitelenmesine neden olmuştur. Kötülük problemi öncelikle teizme yönelik bir meydan okuma olarak ortaya çıkmış fakat bir Tanrı iddiasında bulunan veya hayatın bir anlamı/amacı olduğunu iddia eden her din ve felsefe bu probleme muhatap olmuştur. Bunlardan biri de panteizmdir. Panteizmin Tanrı ve doğanın özdeş olduğunu kabul etmesi, Tanrı ve insan özgürlüğünü reddedip determinist düşünceyi savunması ve kötülüğün varlığını kabul etmeyerek onu yanılsama olarak açıklaması onu bazı eleştirilere de açık hâle getirmiştir. Panteist düşüncenin kötülüğün illüzyon olduğu teorisine bazı eleştiriler yapılmıştır. Bunlardan başlıcaları teorinin kendi içinde çelişkili olduğu, panteist teorinin genel tecrübelere aykırı olduğu, ahlaki eylemlerin temelini sarstığı ve son olarak ibadetleri anlamsız hâle getirdiği iddia edilir.

Başlığı: Panteizm ve kötülük problemi
Türü: Doktora
Bolum: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
Sayfa Sayısı: 244
Danışman: PROF. DR. MEHMET SAİT REÇBER
Yıl: 2023
4 Haziran 2025

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir