Modernizm/Modernite literatürde çağı takip etme, çağa ayak uydurma, geleneğe ve gelenekselliğe karşı olma anlamlarına gelen, rasyonel aklın, bilimin, deney ve gözlemin üzerinde herhangi bir güç olmadığının ifade edildiği, dînî inanç sistemi ve yaşam stiline ait motiflerin sosyal ve kamusal alandan çıkarılması gerektiğinin öne çıkarıldığı düşünce sistemidir. Modernizm düşüncesi 16. yüzyılın sonlarında Rönesans ve Reform’un etkisiyle ortaya çıkmış; Sanayi Devrimi, Rönesans, Reform, Aydınlanma Hareketi’nin etkisiyle gelişmiştir. Avrupa’da başlayan bu düşünce sistemi zamanla tüm dünyaya yayılma fırsatını elde etmiştir. Bunun neticesinde de dînî ilke, öğreti ve hassasiyetlerin inanan insanın hayatındaki değerli konumundan indirilmesi girişiminde bulunulmuştur. Modernizm düşüncesi İslam toplumuna dönemin aydınları yoluyla ve devlet eliyle benimsetilmek istenmiştir. Modernizmi Batı taklitçiliği olarak algılayıp bu şekilde toplumda yaşatılmasını savunan dönemin bazı aydınları toplum hayatından dinin etkilerinin soyutlanması ve hayatın yalnızca akli ilkelerle idame ettirilmesi gerektiğini savunmuştur. Bunun yanında Batı’nın sadece bilim ve teknik açıdan örnek alınıp kültürüne ve yaşam tarzına öykünmemek gerektiğine dikkat çeken Müslüman fikir adamları olmuştur. Batı’da modernizmin gereği aklî ilkelerin merkeze alındığı bir hayat tarzı benimsenirse insanların çağın gelişmelerine ayak uyduracağını, ilerleme kaydedeceğini, refaha, huzura ve mutluluğa kavuşacağını hatta zamanla dinin yok olacağını öngören düşünürler olmuştur. Ancak tarihsel gerçekler bu iddianın hakikati yansıtmadığını göstermektedir. Zira zaman içerisinde insanlar dinin, inanç sisteminin tamamen yok olduğu bir dönemde bulunmamışlardır. Bilimsel gelişmelere, teknolojik ilerlemeye önem verilmesinin yanında rasyonel aklın mutlak gerçeğe götüren tek yol olduğu savunulan, metafizik hiçbir konuya önem verilmeyen, insanı kuşatacak aşkın bir gücün olmadığına dikkat çekilen, insanın heva, heves ve arzularının her koşulda karşılanması gerektiği öne sürülerek insan merkezci bir yaklaşım talepleriyle dînî ve ahlakî değerleri geri plana iten, toplumda menfaat ve çıkar çatışması üzerine kurulan insan ilişkilerine sebep olan modernizm düşüncesi İslam inanç sistemi açısından değerlendirildiğinde birden çok yansıması olmakla birlikte bazı yansımalarının İslam inanç sistemiyle örtüşmediği ortaya çıkmaktadır.
