Kur’ân-ı Kerîm, Arapça kelimelere kattığı yeni anlamlar ve kavramlara kazandırdığı yeni tarz sayesinde Arapların dil ve belağatlarında daha önce karşılaşmadıkları emsalsiz bir üslûp meydana getirmiştir. Kur’ân-ı Kerîm’de birçok önemli temel kavram yer almaktadır ve Kur’ân kelimesi de bu kavramlardan biridir. Çalışmamız, Kur’ân-ı Kerîm’de geniş bir yere sahip olan bu kavramın sözlük ve terim anlamı üzerinde yoğunlaşmaktadır. Çalışma, Kur’ân kelimesinin manâları arasındaki farklılıkları ve sözlüklerin kelimeye kazandırdığı yeni anlamlar arasındaki ince ayrımları ortaya koymak amacını taşımaktadır. Bundan dolayı araştırma, klasik ve modern döneme ait Arapça sözlükleri, cahiliye şiiri, Sâmî dilleri sözlükleri, felsefeci ve kelâmcıların görüşleri özelinde Kur’ân kavramının ve türevlerinin anlamları üzerinde durmaktadır. Ayrıca tezimiz Kur’ân kelimesiyle anlamsal açıdan kesişen veya eş anlamlı olarak kabul edilen kelime ve kavramları araştırmakta ve söz konusu kelimelerin anlamları ve Kur’ânî bağlamda nasıl kullanıldıklarını incelemektedir. Kur’ân’da“Kur’ân”kelimesinin kazandığı yeni manâların Kitap, Furkan, Zikr, Tezkire, Zikrâ, Vahiy, Ruh, Kelâm, Kavl, Hadîs, Besâir, Burhan, Beyyinât, Mev’iza, Belağ, Nur, Sıdk, Hak, Hüdâ ve Zebur olduğu anlaşılmaktadır. Araştırmamızda söz konusu kavram hakkında yaptığımız incelemeler neticesinde Kur’ân’la aynı kökten türemiş diğer kelimelerin aksine Kur’ân kelimesinin, Kur’ân-ı Kerîm nâzil olmasından önce Arap dilinde ve diğer Sâmî dillerinde kullanılmadığı görülmüştür. Kur’ân kelimesinin kökenine dair öne sürülen görüşler arasında en kuvvetli olanının toplama, bir araya getirme kökünden türetilen kıraat ile eş anlamlı bir mastar olduğu anlaşılmıştır.
