Makaleler

  2. Makaleler

Philosophical Theology in Islam: Later Ashʿarism East and West, edited by Ayman Shihadeh and Jan Thiele

Philosophical Theology in Islam, edited by Ayman Shihadeh and Jan Thiele, is a thirteen-chapter work of robust scholarship into post-classical Ashʿarī theology that boasts papers covering the four corners of the Muslim world. With a book of this scope and size, it is impossible for the reviewer to satisfactorily treat each chapter equally. Specifically, therefore,…

Makaleler Ashʿarī theology Islam Philosophical Theology

Hanbelî – Eş‘arî İhtilafının Tahammül Ahlakı Bağlamında Değerlendirilmesi

Hanbelîlik ve Eş’arîliğin ayrıştığı nokta, nasları anlama biçimleridir. Hanbelîler, nasların zahirine tutunmak ve aklın rolünü, şahit ve teslim olmak seviyesine indirgemiştir. Eş’arîler ise Eş’ari’nin, akıl ve nakil birlikteliğine dayalı kelam yöntemini izlemiştir. Bu iki anlayışın temsilcileri zamanla birbirlerinin fikirlerini, doğru-yanlış şeklinde kategorize etmiş, karşılıklı tartışmalara, hatta kavgalara kadar işi götürmüştür. Buna misal, İbn Teymiyye ve…

Makaleler Eleştiri ve Tahammül Ahlakı Eş'arilik Hanbelilik İbn Teymiyye Mezhep

Câhiliye Şirinde Ahiret İnancı

Bu makale, câhiliye şairlerinin ahiret inancını, ahiretin varlığını kabul eden şairlerin şiirlerinde kullandığı uhrevi kavramları ortaya koymayı ve söz konusu kavramların Kur’ân’daki karşılığını belirlemeyi amaçlamaktadır. Kelam ilmi içerisinde semiyyat başlığı altında tartışılan ahiret ve halleri ayet ve hadisler ışığında değerlendirilmeye çalışılmıştır. Ancak nassın açıkça izah etmediği kavramlarla ilgili olarak farklı yorumlar yapılmıştır. Bu da kavramların…

Makaleler Ahiret İnancı Câhiliye Eskatoloji Kelam Şiir

Teolojik-Epistemolojik Bir Mesele Olarak Karl Rahner’da Ateizm Ve Ateistlerin Kurtuluşunun İmkanı Sorusu

Bu çalışma, dini kapsayıcılık yaklaşımının temsilcisi olarak bilinen Karl Rahner’ın kurtuluş teorisinin tüm yönleriyle anlaşılabilmesinin, onun ateizmi ve ateistlerin kurtuluşunun imkânı sorusunu, teolojik ve felsefi bir mesele olarak ele alışının incelenmesi ile mümkün olduğu iddiasına dayanmaktadır. Bu iddiaya dayalı olarak çalışma, Rahner’ın ateizme yaklaşımını ve ateistlerin kurtuluşu konusunu teolojik, varoluşsal ve epistemolojik bir mesele olarak…

Makaleler anonim Hıristiyanlık Ateizm dini kapsayıcılık Karl Rahner modern Hıristiyan teolojisi

İmam Hüseyin’in Yasçıları: Gelenekten Günümüze İran’daki Şiî Matem Merasimlerinde Meddahlar

Bu çalışma günümüz İran toplumunda büyük bir coşkuyla tertip edilen matem merasimlerinde okudukları şiirlerle dinleyicileri hüzünlendirip ağlatan meddahları konu edinmektedir. Meddahlık usulüyle şiir okuma geleneğinin geçmişi, çeşitli Şiî rivayetlerinde Kerbela hadisesine kadar uzanmaktadır. Büveyhîler ile birlikte tarihte ilk kez devlet desteği alıp kamusal alanda görünürlük kazanan meddahlar, Safevîler döneminde Şiî kimliğinin yeniden inşasında ve Sünni…

Makaleler İran Kerbela Meddah Safevî Şiî

Muhammed b. Mustafa el-Bucevî el-İzmîrî’nin Kazâ, Kader, Fal ve Astrolojiye İlişkin “Risâle fî ẕemmi’l-müşteġilîn bi’l-faʾl ve’l-kehâneti ve’n-nücûm” Adlı Risâlesinin Tahkik, Tahlil ve Tercümesi

Çalışma, Muhammed b. Mustafa el-Bucevî el-İzmîrî’nin fal, astronomi ve kehânetin teolojik sakıncaları ve bunların imân ve kaderle ilişkisini ihtiva eden risâlesini incelemeyi hedeflemektedir. Ayrıca risâlenin tahkikli neşri ve tercümesi de yapılarak literatüre kazandırılacaktır. Risâle müellifin makâle şeklinde isimlendirdiği iki bölümden oluşmaktadır. İlk makâlede kadere imân, insan fiilleri ve irâdesi gibi konular incelenirken Mâtürîdî ve Eşʿarî…

Makaleler Astroloji Fal Kader Kazâ Kehânet Muhammed el-Bucevî el-İzmîrî

Mu‘tezile’nin Kur’ân Yorumuna İmam Mâtürîdî’nin Muhalefet Gerekçeleri

Bu makale, İslam ilim ve düşünce geleneğinde akılcı söylemin temsilcileri olarak bilinen Mu‘tezile’nin Kur’ân yorumuna İmam Mâtürîdî’nin (öl. 333/944) Te’vîlâtü’l-Kur’ân isimli tefsirinde yönelttiği eleştirilerin hangi gerekçelere dayandığını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bilindiği gibi Mu‘tezile’nin tefsir anlayışının şekillenmesinde; tevhid, adalet, va‘d-va‘îd, el-menzile beyne’l-menzileteyn ve emr-i bi’l-ma‘rûf nehy-i ‘ani’l-münker prensiplerinden oluşan usûl-i hamsenin aslı/esası mahiyetindeki tevhid ve adalet…

Makaleler

Cüveynî’nin Cevher-Araz Anlayışı Bağlamında Hristiyanlık Eleştirisi

Hristiyanların cevher anlayışlarından dolayı özellikle teslis bağlamındaki Hristiyanlık eleştirilerinde cevher-araz meselesi kelâmcılar tarafından işlenen önemli bir konudur. Hristiyan inançlarına yönelik eleştirilerde cevher-araz meselesini en yoğun işleyenlerden biri de Cüveynî’dir (öl. 478/1085). Bu çalışmada Hristiyanlıkta Tanrı’ya cevher isminin verilmesi, teslis ve enkarnasyon fikirlerini eleştirmek için Cüveynî’nin cevher-araz konularıyla bağlantılı olarak geliştirdiği argümanlar ele alınmaktadır. Eleştirilerdeki bağlantıların…

Makaleler Araz Cevher Cüveynî Hristiytanlık Teslis

Mezhepten Siyasileşmeye Nusayrilik (Nusayrilik Mezhebi’nin Ortaya Çıkışından, 1971’e Kadar Siyasî Kimliğe Dönüşmesi)

Ebû Şuayb Muhammed b. Nusayr en-Nemîrî tarafından kurulduğu kabul edilen Nusayrilik IX. yüzyılda bugünkü Irak topraklarında ortaya çıkmıştır. Nusayrilik Şiî fırkalarından olup batınîlik ve gizlilik esaslı yaşantıyı tercih eden bir mezheptir. Muhammed b. Nusayr ‘a göre , kendisi Ali el-Hâdî tarafından peygamber olarak gönderilmiştir. Mezhebin temel kaynağı olarak el-Hasibi (957)’nin yazmış olduğu “Kitâbü’l-Mecmû” isimli eser…

Makaleler batıni mezhep hatay Lazkiye Nusayrilik Suriye Yakınçağ tarihi

İman ve Bilgi İlişkisi Üzerine Bir Eleştiri

Çağdaş dönemde pek çok kelâm eserinde iman ve bilgi arasında ilişki kurulması neredeyse sıradan bir durum haline gelmiştir. Pek çok araştırmacının iki kavram arasında bir şekilde olumlu bir diyalektiğin önünü açmayı amaçladığı söylenebilir. Bu sayede bilgiden imana, imandan bilgiye giden âdeta stabilize bir yol açılmış sayılır. Böylece bilgi ve düşünce temeline oturan iman tahkîkî iman…

Makaleler Bilgi Bilim iman Kelam mantık