Mâtürîdî ve Nesefî’nin Sûr, Mîzan, Kevser Kavramlarına Dair Yorumlamalarının Karşılaştırılması
Ebû Mansûr el-Mâtürîdî’den sonra Mâtürîdî kelâm okulunu sistemleştiren ve ekolün en bâriz ikinci ismi olan Ebü’l-Mu‘în en-Nesefî, genel olarak Mâtürîdî’nin görüşlerini benimsemiş ve onun izinden gitmiştir. Nesefî genel anlamda Mâtürîdî çizgiyi sürdürse de araştırmalarımızda onun bazen Mâtürîdî’den farklı yorumlarda bulunduğunu gözlemledik. Bu tespitten hareketle Mâtürîdî’nin ve Nesefî’nin âhiret ahvaliyle ilgili yorum farklarını çalışma konusu olarak…
Âhirete imanın toplumsal yansımaları
Âhiret inancı, iman esaslarından biridir. Âhirete iman konusu toplumsal bir olay olduğu hepimizce malumdur. Dolayısıyla âhirete imanın hem bireysel hem de toplumsal yansımaları söz konusudur. Kur’an-ı Kerim’de ifade edilmiştir ki, hayat kadar ölüm de gerçektir ve ölümün dünya hayatının ikiz kardeşi olduğunu mutlaka âhiret âlemine gidileceği anlatılmaktadır. Öldükten sonra sadece toprakta çürüyüp gitmemekle beraber insan,…
Kelâm ilminde terâdüf
Bu çalışmada esasen bir dil problemi olan terâdüf konusu kelâm ilmi açısından ele alınmıştır. Kelâm alanında bu konuda herhangi bir çalışmanın yapılmamış olması, böyle bir araştırmayı gerekli kıldığı açıktır. Konuyu temellendirmek ve tarihsel boyutunu görmek için Arap dilcileri tarafından meseleye nasıl yaklaşıldığını ortaya koymak önemlidir. Bu nedenle araştırmada terâdüf kavramının lügavi ve terim anlamları, tarihte…
Mâtürîdî’de Delâletü’ş-Şâhid Ale’l-Gâib Metodu Açısından Âhiretteki Ödül ve Cezanın Mâhiyeti
Kelamcıların büyük çoğunluğu doğru haber, sağlam duyular ve sağlıklı çalışan aklı bilgi kaynakları olarak kabul etmektedirler. Aklın bilgi kaynakları arasında sayılmasına bağlı olarak pek çok konuda akla dayalı delillendirme yoluna gidilmiştir. Adı geçen bilgi kaynaklarını ilk defa eserinde ele alan kelamcının Mâtürîdî olduğu bilinmektedir. O, Kitâbü’t-Tevhid’in hemen başında bilgi edinme yollarını doğru haber, sağlam duyular…
Ehl-i Sünnet Kelâmcılarına Göre Terâdüf
Bu çalışmada terâdüf (eşanlamlılık) konusu, kelâm ilmi –özellikle Ehl-i Sünnet kelâmcıları– açısından ele alınmıştır. Konu, esasen bir dil problemi olması nedeniyle Arap dilcilerinin görüşleri öncelikle ortaya konulmuştur. Bu bağlamda terâdüfün sözlük ve terim anlamı, dilcilerden terâdüf taraftarları ve karşıtlarının görüşleri ve delilleri, terâdüfün ortaya çıkışı, terâdüfü doğuran sebepler, terâdüfün çeşitleri gibi konulara değinilmiştir. Terâdüf konusu,…
Mâtürîdî ve Nesefî’nin Âhiret Ahvaline Yaklaşımlarının Mukayesesi
Mâtürîdî kelâm ekolünün ikinci büyük kurucusu sayılan ve mezhebi sistemleştirme noktasında Eş‘arî ekolündeki Bâkıllânî ve Gazzâlî konumunda olan Ebü’l-Mu‘în en-Nesefî, genel olarak Mâtürîdî’nin çizgisini sürdürmüş ve ona muhalefet etmemiştir. Bununla birlikte Nesefî’nin âhiret anlayışına yönelik olarak yaptığımız araştırmamızda onun bazı hususlarda Mâtürîdî’den farklı düşündüğünü müşahede ettik. Bu noktadan yola çıkarak hazırladığımız bildiride Mâtürîdî’nin ve Nesefî’nin,…