Nedensellik Bağlamında Gazâli ve Hume’da Mucize
Tanrı’nın evrene müdahale edip etmediğiyle ilgili tartışma, Tanrı’nın varlığıyla ilgili tartışmanın doğal bir sonucudur. Tanrı’nın evrenle ilişkisi nasıldır? Geleneksel dönemlerde Tanrı’nın evrene müdahalesi mümkün olarak değerlendirilirken modern dönemlerde bilimsel verilere dayalı olarak evrenin işleyişinde birtakım yasaların olduğu tespit edilmiş, Tanrı’nın bu yasaların işleyişine müdahale edip edemeyeceği daha farklı bir şekilde tartışılmıştır. Gazâli’ye göre Allah dilediği…
Teodik Bireyciliğe Karşı İvaz Teorisi
Kötülük problemi bağlamında, insanın maruz kaldığı acı ve ıstıraplara karşılık Tanrı’nın daha büyük bir iyilikle acı çekene fayda sağlaması gerekip gerekmediği önemli bir tartışma konusudur. Elemin hak edilmemiş olması ve kişinin özgür iradesinden kaynaklanan bir eyleme dayanmaması gibi hususlar, tartışmayı daha da ihtilaflı kılmaktadır. Bu bağlamda, kötülüğün bir karşılığının olması gerektiğine yönelik Batı ve İslâm…
Kelam İlmi, Analitik Gelenek ve Türkiye’de Din Felsefesinin Ehemmiyeti
Din felsefesi, kendine has amaçları ve soruları olan nispeten genç bir akademik alandır. Bununla beraber Türkiye’deki ilahiyat eğitiminin bir parçası olması hasebiyle bu disiplinin mahiyetini ve amaçlarını ilgilendiren çeşitli hususlar söz konusudur. İlk olarak, din felsefesinin dinî öğreti açısından tarafsızlığını ve nesnelliğini açıklamak için hem Avrupa’daki hem de Türkiye’deki ortaya çıkış serüveni değerlendirilecektir. İkinci olarak,…
Fizikten Metafiziğe Tanrı’nın Varlığının İspatı İbn Sînâ ve İbn Miskeveyh’te Hareket Delili
Bu makalede Tanrı’nın varlığının delillerinden en eski delil olan hareket delilini islam düşüncesinin en önemli filozflarından olan İbn Sînâ ve İbn Miskeveyh’i esas alarak inclemeye çalıştık. Ancak hareket delili en eski delil olması hasebiyle öncelikli olarak giriş kısmında Platon ve Aristoteles’in hareket delili ile ilgili düşünclerine yer verdik. Herakleitos’tan Aristoteles’e kadar fiziğin temel konusu hareket…
Mümkün En İyi Dünya ve Kötülük
Mutlak sıfatlara sahip bir varlığın yaratacağı bir dünyada kötülüğün bulunmayacağı, ancak mevcut dünyada sayısız kötülük bulunduğu düşüncesi temelinde Tanrı’nın varlığına karşı çeşitli argümanlar ileri sürülmüştür. Bu çalışmada her şeye gücü yeten, her şeyi bilen ve mutlak iyi bir Tanrı’nın yaratacağı dünyanın mümkün en mükemmel dünya olması gerektiği, buna karşın mev-cut dünyanın çok miktarda kötülük içermesinden…
Tanımlama Sorunsalı Bakımından Deizm Kavramına Kritik Bakış
Mantık ilminde, “tanımlanamazlar” olarak ifade edilenleri paranteze alarak her şeyin, bu arada her kavramın bir tanımının söz konusu olduğunu ifade etmek mümkündür. Tanımın, gözetilmesi gereken kuralları vardır ve tanımlamada bulunan kimsenin bunlara riayet etmesi elzemdir. Aksi taktirde, eksik yahut yanlış tanımlamalardan dolayı, kavramlar ya müphem ve anlaşılmaz olur ya da yanlış anlatımlara ve yanlış anlamalara…