Kelâm ilmi’nin kurucusu olan Mu‘tezile, İslâm düşüncesinde özgürlükçü yaklaşımıyla ortaya çıkan bir mezheptir. Vâsıl b. Atâ ile hicri II. asırdan itibaren başlayan serüvende özellikle cebriyeci fatalist anlayışla sıkı bir mücadele içerisine girmiştir. İnsana hiçbir özgürce hareket alanı takdir etmeyip her şeyi Allah’ın irade, kudret ve fiiline bağlayan bu anlayış, insanın sorumluluklarından kaçmasını, imtihan gerçeğini, cennet…