Mâturidilikte Tanrı Tasavvuru
Yazar: Süleyman Gümüş Kitap Başlığı: Mezheplerin Tanrısı Editör: Mustafa Tekin Yayın Yeri: İstanbul Yayıncı: Rağbet Yayınları Tarih: 2023 Sayfa: 246-283 ISBN: 9786057699206 URL: https://www.ragbetkitap.com
Türkistan’da Ehl-i Sünnet anlayışının gelişimi ve Ahmed Yesevi’nin rolü
Araştırmamız, Türkistan’daki Ehl-i Sünnet anlayışının gelişiminde Ahmed Yesevî’nin Rolü’nü ele almaktadır. Ayrıca Ehl-i Sünnet anlayışının özellikle Türklerin millî özelliğine, din ve kültür yapısına etkisi incelendi. Çalışmada özellikle Türkistan’da Ehl-i Sünnet anlayışının gelişimi ve Ahmed Yesevî’nin Ehl-i Sünnet Anlayışı, Temel Görüşleri ve Mezhebî Eğilimleri, Ahmed Yesevî’nin Türk-İslâm Kültürüne Etkileri ve Ahmed Yesevî’nin Görüşlerinin Türkistan’da yayılışı araştırıldı….
Nûreddin es-Sâbûnî (ö. 580/1184) Özelinde Mâtürîdî Düşüncede Haber Teorisi ve Hadislerin Kullanımı
Hadis âlimleri haberlerin sıhhat açısından değerlendirilmesini ve sözün gerçek sahibine izafe edilmesini sağlayacak bir metot geliştirme konusunda yoğun mesaî harcamış ve adına “Hadis Usûlü” denilen bir müktesebat ortaya koymuşlardır. Bu sayede rivayetin sahihini sakîminden ayırma gayesiyle ilmî bir gelenek ihdas edilmiştir. Aynı şekilde Müslümanların farklı inanç ve fikir çevreleri ile karşılaşmaları sonucunda İslam akîdesinin sağlamlığını…
Şerhu’l-Akîdeti’t-Tahâviyye’nin Ekmelüddîn el-Bâbertî’ye Nispeti Meselesi
Ekmelüddîn Bâbertî (öl. 786/1384), Hanefî fıkıh ve kelam geleneğinin önemli isimlerinin başında gelmektedir. Onun bu gelenek içindeki önemi sadece kendi döneminde Hanefîliği güçlü şekilde temsilinden değil kaleme almış olduğu eserlere de dayanmaktadır. Farklı alanlarda pek çok eser kaleme almış olan Bâbertî’nin, özellikle fıkıh ve kelam alanında öne çıktığı görülmektedir. Bu sebeple onun söz konusu alanlardaki…
Oryantalistlerin Mâtürîdîlik Algısı: Ulrich Rudolph ve Angelika Brodersen Örneği
Mâtürîdî kelâmı, hem İslâm dünyasında, hem de oryantalistlerin ortaya koymuş oldukları çalışmalarda ihmal edilmiştir. Oryantalist araştırmacıların kelâm ilmine dâir ortaya koymuş oldukları çalışmaların tarihsel seyrine bakıldığında, çoğunlukla Mu’tezile, Eş’ârîlik, Şia ve günümüze dahi ulaşmayan küçük fırkalaşma hareketleri üzerinde yoğunlaşıldığı görülmektedir. 1950-60’lı yıllara kadar oryantalist çalışmalara çok fazla konu olmayan Mâtürîdîliğin fark edilmesi ve üzerinde durulmaya…
Kelam Düşüncesinde Allah ve Âlem Anlayışları – Mu’tezile Eş’arîlik Mâtürîdîlik
Bin dört yüz yıllık geçmişiyle kelam ilmi, İslam dininin tarihî geçmişini yansıtan, bugüne taşıyan ve aynı zamanda başta inanç ilkeleri olmak üzere dinin bütün alanlarını kucaklayan kapsayıcı bir düşünce sistemidir. Bu ilim her ne kadar Mu’tezile elinde doğmuş olsa da ona tepki olarak ortaya çıkan Eş’ariyye ve Mâtürîdiyye mezhepleri tarafından yöntem ve zihniyet bakımından daha…
Kemâleddîn İbnü’l-Hümâm’a Göre Peygamberliğin Gerekliliği
İnsanlığın peygamberlere olan ihtiyacı ve Allah’ın insanlara peygamber göndermesinin gerekli olup olmaması hususları, İslam düşüncesinde üzerinde en çok durulan konulardan biridir. Nübüvvetin gerekliliği konusu, birey ya da toplumun vahiy ve peygambere ihtiyaç duyup duymadığı, ihtiyaç duyuyorsa bunun hangi alanlarda olduğu tartışmasını içermektedir. “Allah tasavvuruna ulaşmak için peygamber gerekli midir, Allah’ın insanoğluna peygamber gönderme zorunluluğu var…
Ebû İshâk es-Saffâr’ın ulûhiyyet anlayışı
Bu çalışmada, Hanefî-Mâtürîdî kelâm anlayışın önemli bir temsilcisi olan Ebû İshâk Zâhid es-Saffâr’ın ulûhiyyet anlayışı konu edilmiştir. Saffâr, Maveraünnehir bölgesinin Buhara şehrinde ilimle iştigal eden bir ailenin bireyi olarak yaklaşık olarak 450/1058 yılında doğmuş, burada eğitim görmüş, bazı siyasi sebeplerle Merv şehrinde bir dönem sürgün hayatı yaşamış ve sürgün sonrası geri döndüğü Buhara’da 534/1139 yılında…
Mâtürîdî Bir Âlim Olarak Gaznevî ve Faaliyeti
Ebû Hanîfe’nin itikadî fikirleri Hanefîliğin temsil edildiği her muhitte aynı düzeyde ve canlılıkta temsil edilmemiştir. Irak, her ne kadar temelde Ebû Hanîfe’nin fıkhî görüşlerinin şekillenip sistemleştirildiği bölge olsa da onun itikadî görüşleri büyük ölçüde Mâverâünnehir bölgesinde geliştirilmiştir. Bununla birlikte Ebû Hanîfe’nin farklı bölgelerdeki takipçileri ona yaslanarak Hanefîliğin kendine has ayırıcı görüşlerine benimseyip savunmuşlardır. Ancak bir…
İrâde Özgürlüğünün Metafizik Temeli: Dâvûd-i Karsî’nin Risâle fi’l-İḫtiyârâti’l-Cüzʾiyye ve’l-İrâdâti’l-Ḳalbiyye Adlı Risâlesinin Tahlil, Tahkik ve Tercümesi
Bu çalışmada, XVIII. yüzyıl Osmanlı âlimlerinden Dâvûd-i Karsî’nin (öl.1169/1756) Risâle fi’l-iḫtiyârâti’l-cüzʾiyye ve’l-irâdâti’l-ḳalbiyye adlı risâlesinde insanın irâdî/bilinçli eylemlerindeki özgürlüğü ve sorumluluğuyla Allah’ın her şeyin yaratıcısı olması arasındaki paradoksu nasıl çözümlediği incelenecektir. Ayrıca risâlenin tahkik ve tercümesi de yapılmak suretiyle risâle literatüre kazandırılacaktır. Çalışmaya konu olan risâle, İslâm düşünce geleneğinde insan fiilleri başlığı altında telif edilen irâde-i…
- 1
- 2