Şemseddin es-Semerkandî’ye Göre Ontolojik Baskınlık (et-Teraccuh) ve Ontolojik Evleviyet
Bu makale İbn Sînâ’nın Tanrı’nın varlığına dair delilinin “mümkünün iki ucundan biri ötekine bir sebeple baskın gelir” şeklindeki büyük öncülü etrafında klasik dönemde yürütülen tartışmalara odaklanmaktadır. Makalede öncelikle İbn Sînâ’nın yaklaşımıyla yeter sebep ilkesi ve imkânın tanımı ardından Fahreddin er-Râzî ve Şemsüddin es-Semerkandî’nin yaklaşımıyla ontolojik baskınlık (et-teraccuh, er-ruchân) meselesi ele alındı. Bu bağlamda baskınlığın imkân sınırında…
Devvânî Şârihi Muhyiddîn Muhammed el-Karabâğî’nin Şerhu İsbâti’l-Vâcib Adlı Eserinin Serencamı
Bu makale, on altıncı yüzyıl Osmanlı ilim çevrelerinin önde gelen bilginlerinden Muhyiddîn Muhammed el-Karabâğî’nin (ö. 942/1535) isbât-ı vâcib meselesine ilişkin Celaleddin ed-Devvânî’nin (ö. 908/1502) Risâletü İsbâti’l-vâcibi’l-kadîme adlı eseri üzerine yazdığı Şerhu İsbâti’l-vacib başlıklı şerhinin nüshaları, kaynakları, yöntem ve muhteva açısından analizini içermektedir. Devvânî’nin Risâletü İsbâti’l-vâcibi’l-kadîme’si, isbât-ı vâcib meselesinde kendisinden önce kelâm bilginleri ve filozoflar tarafından…
18. Yüzyıl Osmanlı Düşünürü Hafîdü’n-Nisârî’nin Risâle fi mec´ûliyyeti’l-mâhiyyât Başlıklı Risalesi: İnceleme ve Tahkik
Varlık-mahiyet ayırımının İbn Sina (ö. 428/1037) tarafından metafiziksel düzlemde ele alınışı, sadece zorunlu varlığı temellendirmeye yönelik bir adım oluşturmadı, nedensellik ekseninde mümkün varlığın zorunlu varlıkla ilişkisine ve mümkünün yaratılışına dair bir açıklama getirme amacını da taşıdı. Varlığın ve mahiyetin illetleri, kendinde mahiyetin statüsü, mahiyetin varlık kazanması hususlarıyla ilgili İbn Sînâcı yaklaşımın Fahreddîn er-Râzî (ö. 606/1210)…