Şerhu’l-Mevâkıf Üzerinden Çağdaş Kelamcıya Bir Soru: Bir Kelamcı Neyi Bilir/Bilmelidir?
Kelam ilminin tartışmasız abidevî yapıtlarından (opus magnum) biri Şerhu’lMevâkıf’tır. Bu eseri kaleme alan Seyyid Şerif Cürcânî (ö. 816/1413) de kuşkusuz kelam tarihinin büyük kelamcılarından biridir. Hatta bazılarına göre o yüksek seviyede kelam yapan silsilenin son halkasıdır, kelam yapmanın hakkını veren son isim.1405’te yazılan Şerhu’l-Mevâkıf XIV. yüzyılda esaslı bir kelamcının neleribildiğini, kelam yaparken hangi ilimlere müracaat…
Osmanlı Medrese Geleneğinde Mu’cize Tasavvuru -Seyyid Şerif el-Cürcânî Örneği-
Bu çalışmada, Osmanlı medreselerinin resmi müfredatındaözellikle kelâm ilminde okutulması önerilen, Osmanlı ulemasıarasında saygınlık kazanmış Seyyid Şerîf Cürcânî’nin (öl.816/1413) mu‘cize anlayışı ele alınmıştır. AraştırmadaCürcânî’nin tercih edilme sebebi, medreselerde kelâm sahasında onun Hâşiyetü’t -Tecrîd, Şerhu’l–Akâidi’l-Adudiyye, Şerhu’l–Mevâkıf eserlerinin; tefsir alanında Hâşiye ale’l-Keşşâf’ının; Fıkıh alanının miras hukuku bölümünde ise onun Şerhu’l–Ferâizi’s-Sirâciyye eserinin okutulmuş olmasıdır. Kelâmeserlerinde nübüvvet konusu bağlamında ciddi anlamda elealınan…
Şerhu’l-Mevâkıf’ta Kategorilerin Ele Alınışına Dair
Meşşâî gelenekte mantık ilimleri arasında değerlendirilen kategoriler konusu, İbn Sînâ (ö. 428/1037) ile birlikte ağırlıklı olarak metafizik içerisinde ele alınmaya başlamıştır. Nitekim felsefî konuları metinlerinde yoğun olarak kullanan Gazzâlî (ö. 505/1111) de kategorilere metafizik konuları arasında yer vermiştir. Müteahhirûn dönemi kelâmının kurucu ismi sayılan Fahreddîn er-Râzî (ö. 606/1210) ise cevher ve dokuz arazdan oluşan kategorilerin…
Felsefe Eleştirisinde Değişken Dil: Cürcânî Özelinde Eleştirel Bir Analiz
Makalenin konusu, Seyyid Şerîf el-Cürcânî’nin Şerhu’l-Mevâkıfı’na yansıyan eleştiri dilidir. Makale-de kelâm ilmindeki muhalefet ve eleştiri dilinin, ilmi seçkincilik tarafından çevrelendiği incelenmekte-dir. Bu inceleme, Cürcânî’nin filozoflara ve Ehl-i Sünnet kelamcılarına yönelttiği bazı eleştirilerinin içeriğinden hareketle gerçekleştirilmektedir. Sünnî kelâmın en önemli metinlerinden sayılan Şerhu’l-Mevâkıf daha önce bu açıdan ele alınmamıştır. Makalede öncelikle Cürcânî’nin eleştirileri betimsel ana-lizle ele…
Sırrı Girîdî’nin Rü’yetüllah Risâlesi İle Cürcânî’nin Şerhu’l-Mevâkıf’ındaki Rü’yetüllah Bahislerinin Karşılaştırılması
Bu çalışmada Osmanlı Dönemi âlimlerinden Sırrı Girîdî’nin Rüyetullah Risâlesi ve felsefî kelâmın önemli temsilcilerinden Cürcânî’nin Şerhu’l-Mevâkıf adlı eserindeki rü’yetullaha dair görüşlerinin eserlerinden hareketle mukayese edilmesi hedeflenmiştir. Rü’yetullah meselesini, tarihi süreç içerisinde Sümeniyye ile tartışmalar gerçekleştiren Cehm b. Safvan’ın itikâdî bir mesele olarak gündeme getirdiğini söylemek mümkündür. Sırrı Girîdî’nin konuya hasrettiği Rü’yetullah Risâlesi ile Cürcânî’nin Şerhu’l-Mevâkıf…