Erken Dönemde İmâmiyye Kelamını Sistematize Etme Çalışmaları: Şeyh Müfîd Örneği
Araştırmalarımız, günümüze ulaşan eserleri çerçevesinde İmâmiyye’de ilk “Sistematik Kelam” eserinin Şeyh Müfîd tarafından yazıldığını göstermektedir. Müfîd, İmâmiyye’nin itikadî konularını yeniden gözden geçirerek bu konuları akılcı bir yöntemle izah edilebilir hale getirmiş ve zamanla belirli bir sistem içerisine yerleştirmiştir. Bu bağlamda Tashîhu’l-İ‘tikādât, Evâilü’l-Makālât, en-Nüket fî Mukaddimâti’l-usûl ve en-Nüketü’l-İ‘tikādiyye gibi rasyonel yapıda eserler kaleme almıştır. Tashîh ve…
91 Soruda İmâmiyye Kelamının Özü: Şeyh Müfîd’in en-Nüket fî Mukaddimâti’l-Usûl Adlı Eserinin Tercümesi ve Değerlendirmesi
Şeyh Müfîd, hayatı boyunca İmâmiyye kelamını geliştirme ve rasyonelleştirme çabası içerisinde olmuştur. Bu uğurda birçok eser telif etmiş ve eserlerinde farklı metodolojiler denemiştir. Kendisinden sonrakilere yol haritası olacak bir eser olarak ise en-Nüket fî Mukaddimâti’l-Usûl adlı eseri kaleme almıştır. Zira İmâmiyye’de kelamî meselelerin nasıl ele alınacağına dair önemli ipuçları sunmakta ve bir kelam metodolojisi ortaya…
Şeyh Müfîd’in en-Nüketu’l-İ‘tikadiyye Eserindeki İ‘tikadî Görüşleri
İslam kelâmının ana kaynaklarının incelenmesi ve bu kaynaklardaki kelâmî görüşlerin ortaya çıkartılması kelâmî problemlerin kökenine inilmesine, daha doğru anlaşılmasına ve dolayısıyla da çözümüne katkı sağlamaktadır. Bu açıdan bakıldığında kelâmî fırkaların esas görüşlerini ana kaynaklarından öğrenmek önemlidir. Böylece zamanla siyasi ve tarihi şartlarla değişikliğe uğramış veya yeni bir söylemle ortaya çıkmış bazı düşüncelerin mensubu olduğu düşünceyle…
Şeyh Müfîd’in Kozmoloji Anlayışı
Dakîku’l-kelâm konuları altında ele alınan âlem ile ilgili konular kelâm ilminin önemli bölümlerinden birini oluşturmaktadır. Âlem ve onu oluşturan temel öğelerini ele alan kelâmcılar bu alanda kelâm kozmolojisinin oluşmasına katkı sağlamışlardır. Kelâm kozmolojisinde cevher, araz, cisim, boşluk, illiyet, mekân ve hareket gibi başlıklar ele alınarak Tanrı-evren ilişkisi anlaşılmaya çalışılmaktadır. Felsefe ve Hint kaynaklı kaynaklardan önemli…
Şeyh Müfîd’in Ebû Tâlib’in Dinî Konumuna Dair Görüşleri
Bu makalede, İmâmiyye Şîası’nın önemli âlimlerinden biri olan, İmâmiyye kelâmına aklı dâhil eden ve Usûlî geleneği başlatan Şeyh Müfîd’in Îmânu Ebî Tâlib adlı eseri bağlamında –mezhepler arası bir tartışma konusu olan- Ebû Tâlib’in dinî konumu ele alınmıştır. İlk olarak söz konusu risalenin müellifi olan Şeyh Müfîd’in hayatı, ilmî şahsiyeti ve eserleri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci…