Mutezile İle Şîa’nın Kesişimi Şerif el-Murtazâ’nın Düşüncesinde Adalet İlkesi
İslâm düşünce tarihinde ortaya çıkan her mezhep, benimsediği yöntem doğrultusunda Allah-âlem ilişkisi bağlamındaki konuları irdelemiş ve belli sonuçlara ulaşmıştır. Mezhepler oluştukları kültürel ve ilmî coğrafyanın da etkisiyle zaman zaman karşı karşıya geldikleri gibi bazen uzlaşma hatta yer yer bütünleşme ve özdeşleşmeyi tercih etmişlerdir. Kelâm tarihinde İmâmiyye Şîa’sına mensup kelâmcıların Mutezilî görüşleri içselleştirerek benimsemeleri ve kendi…
Aşırı Şii fırkalarda Tanrı’nın cisimlendirilmesi inancının gelişim süreci
İnsanlık tarihine baktığımızda her dinin inanç sisteminde yaratıcının belli özelliklerde açıklandığını görmekteyiz. Çünkü insanın yaratıcıyı çeşitli tasavvurlarda açıklama isteği insanın zihninde bulunan boşluk veya belirsizliği kabul edememe durumundan kaynaklanmaktadır. İnsan soyut düşüncede bile olsa boşluğu veya belirsizliği kabul etmek istemez. O boşluğu netliğe kavuşturan düşüncelerin arayışı içinde olur. Gulat fırkalarda bu düşünceleri netliğe kavuşturur. Her…
Geçmişten günümüze Afganistan’da Şiilik
“Geçmişten Günümüze Afganistan’da Şiilik” isimli tez çalışmamızla, Şiîliğin Afganistan coğrafyasında genel hatlarıyla geçmişi ve bugününün araştırılması, bu coğrafyada Şiiliğin sürecini takip ederek değişim ve farklılaşmasının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Tez konusu İslam Mezhepler Tarihi bilimsel metodoloji ilkeleriyle incelenmeye çalışılmıştır. Afganistan coğrafyası geçmişte ve günümüzde sürekli dış müdahalelere mâruz kalmış, gerilim ve istikrar sorunları yaşamıştır. Tarihî tecrübe…
Gelenek ve modernlik arasında Şiilik. Türkiye’de kültürel ve sosyal tezahürler üzerine etnografik bir araştırma
Sosyal bir gerçeklik olarak din, insanların yaşamlarına tesir eden kompleks bir olgudur. Tarihten günümüze kadarki süreçte din bir yandan çatışma sebebi olurken, diğer yandan aynı dine inananları bir arada tutan tutkal vazifesi görmüştür. İslam tarihinde Peygamber’in vefatından sonra Müslümanlar arasında birçok kırılma yaşanmıştır. Günümüze kadar tesirini devam ettiren bu ayrılıklar, dinin yekpare bir bütün olmadığı…
Güney Afrika’da İran’ın Şiî Politikasının Etkileri: el-Cihad ve Kıble Hareketleri
ABD’nin Sovyetlere karşı önemli bir müttefiki olan İran için 1979 yılında yaşanan devrim Batı ile ilişkilerinde kırılma noktası mahiyetindedir. Aynı zamanda İsrail kaynaklı güvenlik endişeleri Tahran’ı Ayetullah Humeyni’nin velayet-i fakih projesine sadık kalarak iç-dış siyasetinde mezhep temelli politikalar izlemeye itmiştir. Diğer yandan üzerindeki ekonomik ambargoları kırma gayesiyle Güney-Güney işbirliğine yönelen İran’ın Afrika politikasında siyasi, ekonomik,…
Ahmediler’de Şii Söylem: “Muharrem Ayı ve Hz. Hüseyin’in Yüce Konumu” İsimli Cuma Hutbesi Örneği
Hint coğrafyasında, İslâm çeşitli değişim ve dönüşümler geçirerek tarih sahnesindeki varlığını devam ettirmiş; farklı din söylemlerini sentezleyen pek çok yeni dini yapılanma ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda Hint İslâm anlayışında, bazı Sünnî ve Şiî topluluklar metodik anlamda birbirleriyle yakınlaşmışlardır. Kimi Şiî topluluklar içerisinde, Sünnî gelenekle ilişkilendirilebilecek özellikler, kimi Sünnî topluluk içerisinde ise Şîa’yla ilişkilendirilebilecek nitelikler görülmeye…
Prof. Dr. Hasan Onat’ın Türkiye’deki Şiîlik Çalışmalarına Katkısı (Danışmanlığını Yaptığı Yüksek Lisans ve Doktora Çalışmaları Bağlamında)
Günümüzde Müslümanlar arasında iki büyük mezhebi yapıyı görürüz. Bunlardan biri İslâm dünyasında nüfusun çoğunluğunu oluşturan Sünnilik, diğeri ise Şiîliktir. Şiîlik, tarih boyunca sürekli gelişimini sürdürmüş ve günümüze kadar varlığını devam ettirmiştir. Hasan Onat, çeşitli platformlarda dile getirdiği “Ortadoğu coğrafyasını anlamak istiyorsanız bunun en mühim anahtarlarından birisi Şiîliktir” ifadesiyle Şiîliğin önemini vurgulamıştır. Bu düşüncesinden hareketle Şiîlik…
Azerbaycan’da İslâm ve Mezhep Olgusu
Azerbaycan, jeo-stratejik konumu itibariyle tarih boyunca bölgesel güçlerin dikkatini çeken bir coğrafyada yer almaktadır. Bu coğrafyada İslâmiyet öncesinde Mazdekîlik, Maniheizm ve Zerdüştlük gibi bölgesel inanç yapıları yanında Hristiyanlık ve Yahudilik gibi dinler de vardı. Ayrıca Türklerin varlığı sebebiyle bölgede Gök Tanrı (Tengricilik) inancı da temsil edilmekteydi. İslâmiyet, ilk halifelerden Hz. Ömer döneminde sahabenin eliyle bölgeye…
Mezhepsel farklılıklar ve birlikte yaşama pratiği “Iğdır örneği”
Bu çalışmamızda günümüzde Müslüman coğrafyasında var olan mezhebî çatışmaların sona ermesi ve Müslümanların, herhangi bir mezhep kimliği altında değil, İslâm çatısı altında bir araya gelmesinin mümkün olabileceği Iğdır örneği ile ortaya konulmaya çalışılmıştır. Iğdır, birçok medeniyete ev sahipliği yapmış kadim şehirlerden biridir. Buradan hareketle bölgeyi ele geçiren devletler hakkında bilgiler verilmiştir. Mezhep kavramı, İslâm’ın temel…
Ehl-i sünnet, Şia ve Mu’tezile’ye göre peygamberlerin ismeti
Peygamberlerin İsmeti konusu günümüzde belki de her zamankinden çok daha önemlidir. Çünkü özelde gençler ve genelde bütün insanlar, birçok iletişim aracı vasıtasıyla, aklın, vicdanın, ahlakın, dinin kabul etmeyeceği peygamberlerin ismetiyle çelişen bir takım yanlış ve uydurma konular duymaktadırlar. Elbette bu tür konuları ya cahil ya da garazlı şahıslar söylemektedirler. Bu yüzden, gençlerimiz ve insanlarımız, peygamberlerden…
- 1
- 2