Kötülük Problemi Bağlamında Salgınlar (Covid-19) ve Ölüm Korkusu
Yazar: Sait POLAT Kitap Başlığı: Sosyal Bilimler Kapsamında Akademik Çalışmalar -I Editör: Nusret Taş Yayın Yeri: Ankara Yayıncı: İlahiyat Yayınları Tarih: 2023 Sayfa: 161-188 ISBN: 978-625-6961-55-5 URL: https://www.ilahiyatyayin.com/sosyal-bilimler-kapsaminda-akademik-calismalar-i-ekitap/
Teodise-Kötülük Problemine Teolojik Bir Yorum
Bu çalışma, evrende varsayılan kötülük sorununun önemli oranda kaynağının insan edimleri olduğunu varsayar. İnsanın daha dikkatli olması ve sorumluca hareket etmesinin, adına kötülük denilen kümenin elemanlarını önemli oranda azaltabileceğini öngörür. Zira Tanrı’yı suçlayarak kendi sorumluluklarını üstlenmeyenlerin gözyaşlarının kurumayacağına, fakat sorumluluklarının farkına varan toplumların ise afetlerden doğan acıları önemli oranda azalttıklarına dikkat çeker. Bu çalışmanın müellifi, kötülük problemini bu yönüyle dini bir sorun olmaktan ziyade insani…
Şiî düşüncede kötülük problemi (Mutahharî örneği)
Kötülük probleminin kaynağına yönelik, sorulan soruların benzeri veya aynısı, günümüzde de zihinleri meşgul etmeye devam etmektedir. Çünkü geçmişten beri meydana gelen; deprem, sel, çığ gibi doğal felaketler ile; savaş, zulüm, soykırım gibi beşerî felaketler hep var ola gelmiştir. Geniş çerçevede; kötülük problemi, anlamı, türleri, tarihsel süreci araştırma konumuzun temel argümanı olarak seçilmiştir. Ateistler; Tanrı‟nın varlığı…
Bir Teodise (Ta‘dîl) Anlayışı Olarak Kelâm’da Bütüncül Teolojik Perspektif
Kötülük (şer) problemi etrafında başlayan teolojik kriz, hayatın bütününü etkileyen bir değerler krizine dönüşmüştür. Teodise konusunda yapılan çalışmalara rağmen kötülük probleminin yol açtığı kriz aşılamamaktadır. Birçok neden söz konusu olsa da en önemli sebep hakikat ve algı arasındaki kopuşu derinleştiren mutlaklaştırılmış parçacı bilgisel kabullerdir. Özellikle beşerî bilginin mutlaklaştırılması, problemin nedeninin Tanrı’nın sıfatları ile evrende tecrübe…
İlâhî Adâlet ve İnsan Kaderi
Bu makale, ilahi takdirin insan kaderiyle ilgili adaletini anlama girişimidir. Makalede hem meselenin doğasını anlamaya hem de başarılı çözümleri belirlemeye yönelik ahlaki şans hakkında felsefi tartışmalarda bulunan kaideler, analizler ve incelemeler kullanılmıştır. Böylece ahlak felsefesinden din felsefesine bir geçiş söz konusudur ve bu geçiş, “kader” teriminin “şans” yerine kullanılması için bazı kavramsal düzenlemeler gerektirmiştir. Üç…
İslâm Düşüncesinde Kötülük Sorunu ve Teodise -I-
İslâm düşüncesinde kötülük sorununun ele alınmadığı, ele alınmış olsa bile genellikle Batı düşüncesinin bir devamı niteliğinde olduğu yönündeki oryantalist iddiaların aksine, kötülük sorunu ve ilâhî adalet konusunun Islâm düşünce geleneğinde çok ciddi bir düzeyde tartışıldığı ve kendi dinî, tarihsel ve entelektüel mirası çerçevesinde çözümlerin üretildiği görmezlikten gelinemeyecek kadar açıktır. Ancak bu miras, üzülerek ifade edelim…
İslam Kelâmı’nda Bir Tartışma Alanı Olarak Teorik Ahlâk: Cüveynî’nin El-İrşâd Adlı Eseri Üzerinden Bir İnceleme
Mütekaddimîn dönemi kelâm eserlerinde hüsün-kubuh ya da ta‘dîl-tecvîr gibi başlıklar altında ahlâka ilişkin teorik tartışmalar yapılmış ve bu tartışmalarla birlikte birbirinden oldukça farklı ahlâk teorileri ortaya çıkmıştır. Mu‘tezile ekolü varlık ve bilgi anlayışları ile paralel bir biçimde ahlâkın kaynağı, ahlâkî bilginin temelleri ve Tanrı-ahlâk ilişkisi gibi meseleleri rasyonel bir zeminde incelemeye çalışmıştır. Buna karşılık Eş‘arî…
Üç Kardeş Meselesi ve İlahi Adaletin İmkanı
Üç kardeş (İhve-i Selâse) meselesi, teodise için ciddi bir sorun teşkil etmekte olup Eş‘arî müellifler, Mu‘tezile’nin görüşünü çürütmek için sıklıkla bu meseleye atıfta bulunmuşlardır. Bu atıf hem Mu‘tezile’nin aslah doktrinini hem de ilâhî adalet hususundaki umumî vurgusunu hedef alır. Bu yazıda Eş‘ariye’nin ve Mu‘tezile’nin klasik dönem görüşleri birlikte değerlendirilmektedir. Aynı zamanda, üç kardeş meselesinde sorunun…