Hurufilik düşüncesindeki ‘Vech (İnsan yüzü)’ kavramının Alevi-Bektaşi kültürüne etkisi

Bu çalışma, Alevi-Bektaşi inanç sistemi ile Hurufilik arasındaki ilişkiyi“vech (insan yüzü)”kavramı üzerinden ele almayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada Hurufiliğin Alevi-Bektaşi inanç sistemi üzerindeki etkisi, niceliksel (tarihî, kültürel, doktriner) ve niteliksel (Tanrı-evren-insan ekseninde, sınırlı, göreli) parametreler üzerinden ve somut delillerle ortaya koyularak ilişkinin mahiyeti belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada, Hurufiliğin Alevi-Bektaşi inanç sistemi üzerindeki etkisinin sebeplerinin neler olabileceği sorusuna cevap aranırken aynı zamanda Hurufiliğin doğru tanımlanmasının gereği de vurgulanmıştır. Bu gereklilik, iki inanç sistemi arasındaki benzerliğin doğru yerde aranması nedeniyle vurgulanmaya değer görülmüştür. Bu doğrultuda öncelikle Hurufiliğin tarihî, dinî ve doktriner çerçevesi çizilmiştir. Daha sonra ise her iki inanç sisteminin Tanrı-evren-insan tasavvuru konusunda ortak bir inanç evrenini benimsediği hususu vech kavramı üzerinden izah edilmeye çalışılmıştır. Bu noktada, iki inanç sisteminin İslam düşünce geleneğindeki ortak yerinin irfâni, tasavvufî ve mistik gelenek olduğu ve söz konusu etkileşimin hem niceliğinin hem niteliğinin bu çerçevede aranması gerektiği öne sürülmüştür. Nihayet, bu teorik çerçeve içinde, Alevi-Bektaşi literatüründe“vech”kavramının izi sürülmüş ve Alevi-Bektaşi inanç sistemine etki eden bu ve bununla doğrudan ilgili diğer kavramlar üzerinden etkinin somut delilleri ortaya konmaya çalışılmıştır.

Başlığı: Hurufilik düşüncesindeki 'Vech (İnsan yüzü)' kavramının Alevi-Bektaşi kültürüne etkisi
Türü: Yüksek Lisans
Bolum: Alevi Bektaşi Kültürü Ana Bilim Dalı
Sayfa Sayısı: 208
Danışman: DOÇ. DR. İLGAR BAHARLU
Yıl: 2023
4 Haziran 2025

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir