İbn Sînâ ve Fahreddin Râzî’nin zaman anlayışları ve ihtilafları

Bu çalışmada İbn Sînâ ve Fahreddin er –Râzî’nin zaman konusundaki görüşleri ve aralarındaki ihtilafların değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu gayeyle iki düşünürün fikirleri karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. İbn Sînâ zamanın hareketin ölçüsü olduğunu ve dışta bir varlığa sahip bulunduğunu iddia etmektedir. O ayrıca meşşâî geleneğin zamanın varlığı konusundaki delil eksikliğini doldurmaya çalışmaktadır. Râzî ise Aristo’cu zaman tanımını kabul etmediği gibi kelam geleneğinde kendisine kadar hâkim görüş olan zamanın iki farklı olayı birbiri için vakit belirlemekten ibaret olduğu görüşüne de mesafelidir. O Eflâtun’a nispet edilen ve İslam düşüncesinde kendisinden önce Ebu’l-Berekât el-Bağdâdî gibi bazı düşünürlerce benimsenen zamanın hareketle ilişkisiz bir cevher olduğu görüşünü benimsemektedir. Bu tezde zamanın mahiyeti hakkındaki bu iki kadîm görüşün İbn Sînâ ve Fahreddin er-Râzî özelinde hesaplaşması incelenmektedir. Bu bağlamda dile getirilen görüşlerin düşünürlerin sisteminin bütünündeki yeri, delillerinin hareket noktaları ve bu deliller geçerli olması halinde kabul edilmesi gereken sonuçlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca tarafların görüş ve delilleri mantıksal tutarlılık ve geçerlilik açısından değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Yapılan bu değerlendirmeler sonucunda zamanın hareketle ilişkisiz bir cevher olduğu görüşünün daha kuvvetli olduğu tespitine ulaşılmıştır. Bununla birlikte bu görüşle ilgili sorunlar da ortaya konulmuştur.

Başlığı: İbn Sînâ ve Fahreddin Râzî'nin zaman anlayışları ve ihtilafları
Türü: Doktora
Bolum: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
Sayfa Sayısı: 257
Danışman: PROF. DR. KAMİL GÜNEŞ
4 Haziran 2025

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir