Nusayrîlik hicrî üçüncü asırda Şîa mezhebinden ayrılarak ortaya çıkmış batınî bir gruptur. Bu fırkanın adı, kurucusu kabul edilen Ebû Şuayb Muhammed b. Nusayr en-Nemîrî’den (ö. 270/883) gelmektedir. Hz. Ali’ye ilahlık nispet ettikleri ve tenasüh inancını benimsedikleri için aşırı (gâlî) gruplardan kabul edilmektedir. Nusayr en- Nemîrî aslen İranlı olup İsnâaşeriyye sistemini benimseyen bir Şiî idi. Başlangıçta Şiî inançları benimseyen Nemîrî, daha sonra beklenen Mehdi’ye açılan kapı olduğunu, yani Mehdi’nin tek temsilcisi ve insanlar için ondan sonraki tek mercii olduğunu iddia etmiştir. Bu iddia üzerine“el-bâb”tanımının doğruluğu konusunda İsnâaşeriyye ile aralarında tartışma meydana gelmiştir. Muhammed b. Nusayr, İmâmiyye Şîa’sının bu iddiayı kabul etmemesi üzerine onlardan ayrılarak Nusayrî fırkasını kurmuştur. Nusayrîler iç ve dış dinamiklerin etkisiyle uzun bir süre kabuğuna çekilmiş ve uzlette kalmışlardır. Ancak 19. yüzyılın başlarından itibaren varlıklarını devam ettirememe tehdidiyle karşılaşan Nusayrîler, çözümü geçmişte ayrıldıkları İsnâaşeriyye İran’a yaklaşmakta ve onlarla iyi ilişkiler geliştirmekte bulmuştur. Nusayrîllik-Şîa ilişkisi tarih boyunca dalgalanmalar geçirmiştir. İdeolojik düşmanlıkla başlayan süreç daha sonra iki grubun siyasî menfaatleri doğrultusunda yakınlaşmaları ile sonuçlanmıştır. Bu çalışmada öncelikle İsnâaşeriyye kaynaklarında Nusayrîler’e bakışın nasıl olduğu ele alınmıştır. Daha sonra ideolojik ve mezhepsel düşmanlığın tarihi süreçte nasıl yakınlaşmaya dönüştüğünün izleri sürülmüştür. Ayrıca iki grup arasındaki ideolojik yakınlaşmanın Suriye ve İran modern siyasetine yansımaları tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada özetle birbirlerinden ideolojik olarak ayrılan iki grubun dini ve siyasi yakınlaşması ve bu yakınlaşmanın Suriye ve İran siyasetini nasıl şekillendirdiği ele alınmıştır.
