Erken dönem Mâtürîdiyye kelâmında hüsün-kubuh meselesi: Ebü’l-Yüsr el-Pezdevî örneği
Hüsün-kubuh meselesi Allah’ın insan ve âlemle olan ilişkisini ortaya koyan kelâmın en temel meselelerinden birisidir. Erken dönem Matürîdî kelâm âlimlerinden birisi olan Ebü’l Yüsr el-Pezdevî örnekliğinde yaptığımız bu çalışma, onun hüsün-kubuh anlayışını ortaya koymayı hedeflemektedir. Zira hüsün-kubuh meselesi, iyi ve kötünün âlemde bizâtihi bulunup bulunmamadığını ve âhirette sevâbı veyahut dünyada yergiyi âhirette ise cezayı hak…
İmam Mâtüridî’nin kelam sisteminde ölüm ve ölüm sonrası hayat
Tarih boyunca ölüm, ölümsüzlük, yeniden diriliş ve ölümden sonraki hayat kavramları gerek felsefeciler gerekse İslam âlimleri tarafından ayrıntılı bir şekilde tartışılmıştır. Konunun önemi insan hayatındaki etkisinden ileri gelmektedir. Çünkü bu kavramlara ait ortaya konan fikirler ya da oluşan inançlar üzerine hayatın inşa edilmesi insanın mutluluğunu doğrudan etkilemektedir. İnsan, bu dünyada ölümün mutlaka gerçekleşeceğine ve öldükten…
İslam mezhepleri’ndeki hurûfî öğeler ve Hurufiliğin Anadolu’da yayılması
İnsanların gündelik hayatlarını kolaylaştırmak için sesleri birer sembolle ifade etmeleri harfleri, somut olan varlığı soyut ifade etmek de sayıları ortaya çıkarmıştır. Başta her harf bir sayıyı temsil etmekteydi. İhtiyaçtan ortaya çıkan bu harf – sayı eşleştirmesi, harf ve sayılara yüklenen manalardan dolayı zamanla boyut değiştirmiştir. Eski kültür ve medeniyetler incelendiğinde farklı kültürlerin kullandığı sayı ve…
Christopher Hitchens’ın ateizm anlayışı
Bu tez, Yeni Ateizmin en önemli temsilcilerinden biri ve 2011 yılında vefat etmiş olan Christopher Hitchens’ın ateizm anlayışını ele almaktadır. Çalışmamızda Christopher Hitchens’ı seçmemizin en önemli sebebi Hitchens’ın eserlerinin Türkçeye çevrilmemiş olması ve vefat etmesine rağmen düşüncelerinin ve söylemlerinin etkisini sürdürmeye devam etmesidir. Ülkemizde Hitchens’tan bahseden kayda değer bir eser mevcut değildir. Bundan dolayı biz…
Bahâeddînzâde Muhyiddîn Mehmed Efendi’nin Risâletü’l-kazâ ve’l-Kader adlı eserinin tahkik ve tahlili
Halvetî-Bayramî meşayihinden Bahâeddinzâde olarak meşhur Muhyiddin Mehmed b. Bahâeddin (ö. 952/1545), şer’î ve aklî ilimlerde yetkin, kelâm ve tasavvufu mezcetmiş bir Osmanlı âlimidir. Bu çalışmada Bahâeddinzâde’nin, a’yân-ı sâbite ve istîdadlar temelinde ele alıp incelediği kazâ ve kader meselesine yaklaşımı, müellifin Risâletü’l-kazâ ve’l-kader adlı eseri bağlamında ortaya konmaya çalışılmıştır. Tezimiz giriş ve dört bölümden oluşmaktadır. İlk…
Bedreddin İbn Cemâa ve Sünnî imamet/hilafet anlayışında farklılaşma arayışı
Tezimizin konusunu, Memlükler Devleti’nde uzun süre baş kadılık yapmış Bedreddin İbn Cemâa’nın (ö. 733/1333) imamet/hilafet hakkındaki görüşleri ve onun görüşlerinden hareketle o dönemde Sünni hilafet anlayışında meydana gelen değişimler oluşturmaktadır. Hz. Ebû Bekir’in Benî Saide Sakifesi’nde halife seçilmesiyle başlayan hilafet kurumu uzun süre varlığı korumuştur. Altı asra yakın bir süre varlığını devam ettiren kurumun belli…
Mülk Sûresi çerçevesinde itikadî konuların değerlendirilmesi
İtikada ilişkin konular Kur’ân-ı Kerîm’de bir bütün olarak değil de farklı sûre ve âyetlerde geçmektedir. Bu bağlamda Mülk sûresinde geçen bazı âyetlerin birtakım itikadî konular hakkında bilgiler ihtiva ettiği görülmektedir. Çalışmamızda Mülk sûresinde bulunan âyetleri hem kelâmi açıdan hem de müfessirler gözünden ele alarak itikadî açıdan değerlendirmeye çalıştık. Mülk sûresindeki itikadî konular üzerinde dururken, erken…