Sosyal medya bağımlılığı, dindarlık ve ahlaki bütünlük arasındaki ilişkiler
Bu çalışmanın amacı sosyal medya bağımlılığı, dindarlık ve ahlaki bütünlük arasındaki ilişkilerin incelenmesi ve değişkenlerin cinsiyet, eğitim durumu, medeni durum ve gelir düzeyi gibi demografik özellikler tarafından farklılaşıp farklılaşmadığını tespit edilmesidir. Araştırmanın çalışma grubu çeşitli meslek gruplarından 330’u kadın 86’sı erkek olmak üzere toplam 416 yetişkin bireyden oluşmaktadır. Araştırma verileri 2021-2022 yılı Eylül-Aralık ayları içerisinde…
Klasik kelam ekollerinde tekfir ve tekfirin kabul görme aracı olarak kullanılması
Tezimiz tekfirin inanç gruplarında aidiyet sağlama, kabul görme, rol ve statü edinme ve pekiştirme bağlamında kullanımını konu edinmektedir. Birinci bölümde iman ve küfür kavramları üzerinde incelemeler yapılmıştır. Bu kavramların mahiyeti, Kuran ve sünnet üzerindeki kullanımı, İslam alimlerinin bu kavramlar hakkında ortaya attığı görüşler ele alınmıştır. İkinci bölümde detaylı olarak tekfir konusu işlenmiştir. Tekfirin mahiyeti, Kuran…
İbnü’r-Râvendî’nin fikrî gelişimi ve hakkındaki tartışmalar
Tanrıya dair anlayışlar, dinlerin nübüvvet, ibadet ve ahiret gibi diğer ögelerini şekillendiren ana unsurlardır. Bu hususların anlaşılması o dinin diğer itikadî haritasını anlamak için önem arz etmektedir. İslâm anlayışında Allah, bizzat peygamberlerini seçen ve nübüvvet ile görevlendiren bir ilahtır. İslâm düşünce tarihinde nübüvveti reddeden akım ve şahısların varlığı ile ilhad, mülhid, zındık gibi kavramlarla nitelenen…
Hasan-ı Basrî’nin tefsirindeki kader telakkisinin Kader Risalesi ile mukayesesi
Hasan-ı Basrî, tabiinin ulularından olup İslami ilimlerin teşekkül döneminden önce yaşamış ve bu ilimlere kaynaklık etmiş önemli bir alimdir. O, kendisine nispet edilen Kader Risalesi nedeniyle kader konusunda tartışılan bir isimdir. Söz konusu tartışma onun hangi mezhebin temsilcisi olduğu yönünde bazı sorulara neden olmuş ve bu sorular neticesinde her bir fırka onun kendilerinin temsilcisi olduğuna…
Ortaöğretim öğrencilerinin güncel inanç problemleri ile ilgili soru ve sorunları: Aksaray örneği
İnancın şekillenmesinde 14-18 yaş aralığına tekabül eden ortaöğretim dönemi, gençlerin pek çok açıdan değişim ve dönüşüm geçirdiği, kendilerine ait bir hayat görüşünün ortaya çıktığı bir dönemdir. Bu çalışmanın konusu tam da bu dönemi kapsayan Aksaray ilindeki ortaöğretim öğrencilerinin güncel inanç problemleri ile ilgili soru ve sorunlarının araştırılmasıdır. Toplum bireye hazır inanç ve davranış kalıpları sunar….
Selefiyyeci gruplar ile tarikatvari gruplar arasındaki çatışma Ahmet M. Ünlü ve Halis Bayancuk
Bu çalışma, Türkiye’de Selefîyyecilik ve tarikatvari gruplar arasında meydana gelen dinî çatışmaları incelemektedir. Araştırmanın odak noktası, Cübbeli Ahmet (Ahmet Mahmut Ünlü) ve Ebu Hanzala (Halis Bayancuk) gibi figürler üzerinden, inanç, ibadet ve sosyolojik boyutlarda bu iki grup arasındaki çatışmaların nedenlerini ve etkilerini açıklamaktır. Çalışmanın problemi, modern dönemde Selefî ve tarikatvari yapıların birbirleriyle olan anlaşmazlıklarının dinî…
İslâm’da tekfîr anlayışı (itikâd ve amel bağlamında)
Muhatabını kâfir olmakla itham etmek ve İslam çerçevesi dışına atmak anlamına gelen tekfîr, kelam ilminin önemli terimlerinden biridir. Çoğu kez muarızını suçlu göstermek ve dış¬lamak için kullanılmıştır. Buna karşın, kelam ilmi, tekfîrin sınırlarını ve kriterle¬rini belirlemeye çalışır. Dört halife devrinin sonlarına doğru ortaya çıkan iç karışıklıklar İslam dünyasında büyük günah problemi başta olmak üzere birçok…
İbn Küllâb el-Basrî’nin sıfat teorisi: Kaynağı, gelişimi ve etkisi
Tezde İbn Küllâb el-Basrî’nin ilâhî sıfatlar teorisinin kaynağı, gelişimi ve etkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Teorinin dayandığı temel önerme olan“İlâhî sıfatlar zâtın ne aynıdır ne de gayrıdır.”önermesinin İbn Küllâb tarafından ne şekilde temellendirilerek ortaya konduğunun ve bu önermenin kendisinden sonraki dönemde ne şekilde algılandığının tespitine çalışılmıştır. Tez, üç bölümden oluşmakta olup ilk bölüm ilâhî sıfatlar probleminin…
İshâk Bin Hasan Et-Tokâdî’nin Nazmu’l Leali adlı eserinin kelam ve İslam mezhepleri tarihi açısından incelenmesi
Çalışmamız, İshâk bin Hasan et-Tokâdî’nin hayatı, eserleri, sosyal olaylara bakışı dikkate alınarak“Nazmu’l-Leâli”adlı eseri içerisinde mezhepler arası görüş farklılıklarını incelemeyi ve bu kapsamda İshâk bin Hasan et-Tokâdî’nin Kelam ve İslam Mezhepleri disiplinlerindeki yerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Ayrıca bu çalışmada İshâk bin Hasan et-Tokâdî’nin görüşlerinden yola çıkarak aidiyet duyduğu mezhebin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde, müellifimiz İshâk…
Abdülkâhir el-Bağdâdî’de kelâm–mantık ilişkisi
Abdülkâhir el-Bağdâdî, mütekaddimûn dönemi Eş’ariyye kelâmının önde gelen simalarındandır. Kendinden öncekilerden devraldığı kelâm geleneğini geliştirerek geriye büyük bir ilmî miras bırakmıştır. Kelâm, usûl-ı fıkıh, fıkıh, makâlat, ulûmu’l-Kur’ân ve matematik gibi geniş bir yelpazede kaleme aldığı pek çok eser bu durumun canlı şahididir. Bu çalışma Bağdâdî’de kelâm-mantık ilişkisini ortaya çıkarmayı hedeflemektedir. Bunun için Bağdâdî öncesi dönemde…