Yazar: Halil İbrahim Taşdelen

İmâm Mâtürîdî’de İnsan Tabiatı Akıl ve Nefs

nsan, düşünen, üreten ve kendini sürekli geliştirebilen sosyal bir varlıktır. İnsan düşünerek fikir sahibi olabildiği gibi aldığı eğitimle, öğrendiği yeni bilgilerle, yaşadığı deneyimlerle de her geçen gün bilgi ve tecrübelerini artırabilmektedir. İnsan potansiyel olarak beş duyusunun yanı sıra akıl, irâde ve bilgi gibi insanı yücelten güçlü yönlere de sahiptir. İmâm Mâtürîdî’ye göre de insan akıl…

Hz. Ali’nin İmametine Dair Nass İddialarına Ebü’l-Hüseyin El-Basrî’nin İtirazları

İslam tarihinde Müslümanlar arasında cereyan eden ilk tartışmalardan bir tanesini de imamet/yönetim meselesi oluşturmaktadır. İtikadi konuların tartışılmasına da sebebiyet veren bu durum zamanla bazı mezheplerin ortaya çıkmasında da belirgin rol oynamıştır. Bu tartışmaların ve imamet meselesi etrafinda şekillenen Şia gibi mezheplerin etkisi ile imamet konusu kelam eserlerinde incelenmeye başlamıştır. Şiilerin özellikle imameti inanç esası olarak…

Transhümanizm Karşısında İslâm’ın Mükerrem İnsan Tasavvuru

Hümanizmin bir anlamda devamı kabul edilen transhümanizm, insan anlayışını şekillendiren ve insanı bulunduğu halden daha iyi bir duruma dönüştürme iddiasında olan bir akımdır. Günümüzde hayli popüler bu akımın, insanı psikolojik ve fizyolojik olarakmdönüştürme ve böylelikle mükemmelleştirme çabası içinde olduğu görülmektedir. İnsanın fizyolojik ve psikolojik kapasitesini artırmak ve hastalıklar karşısında daha güçlü olmasını sağlamak gibi son…

Orta Asya Örneğinde Radikal Dini Örgütlerin Medya Faaliyetleri, Etkileri ve Sonuçları

Ateist rejimin hâkim olduğu Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra, Orta Asya ülkelerinde aniden çeşitli din, mezhep ve radikal dini gruplar faaliyet göstermeye başladı. Savunduğu fikirler ve benimsediği itikadi inançlar bakımından bölgede hâkim olan geleneksel Matürîdî düşünceye zıt olan Ekramiyye, Tâliban, Vehhabîlîk, İsmâilîlik, Hizbut-Tahrir, el-Kâide, Cundul-İslâm, FANO, DEAŞ gibi akımlar ilk aşamada broşürler, kitaplar, birebir anlatımlı dersler…

Medyada Dinsel Nefret Söyleminin/İslamofobi’nin Tarihi Sebepleri

Son yıllarda Amerika kıtası ve Avrupa ülkelerinde gelişen ve dünyanın her yerine yayılan İslamofobik söylem ve eylemler, teknoloji ve telekomünikasyonun yani medya, kitle iletim ve iletişim araçlarının sağladığı imkânlarla küçük bir köy haline gelen dünyamızda Müslümanları dinî, sosyal ve politik hayatlarını sürdüremez boyutlarda rahatsız etmektedir. İslam’a ve Müslüman kimlik ve onuruna yönelik dinsel nefret söylemleri…

Ahzâb Sûresi’nin 56. Ayeti Bağlamında Sosyal Medyada Allah ve Peygamber Tasavvuru

İslam inanç sisteminin üç ana esasından biri olan nübüvvet kurumu, Allah’ın mesajının insanlık âlemine iletilmesini sağlamaktadır. Peygamberler, yaşadıkları toplum arasından seçilerek insanları tek tanrı inancına davet etmiş, onlara dünyada ve ahirette mutluluğa ulaştıracak hakikatleri bildirmişlerdir. İlk olarak Hz. Âdem’le başlayan nübüvvet kurumu Hz. Muhammed ile de nihayete ermiştir. Son peygamber olan Hz. Muhammed de diğer…

Sosyal Medyada Hayvan Hakları – İnsan Hakları Tartışması ve Din: Anti-natalist Veganlar Örneği

Hayvan hakları ve hayvanın ahlaki değerine ilişkin tartışmalar günümüzde öne çıkan etik meselelerdir. Hayvan hakları kuramlarının bir bölümü bilinç ve hissetme kapasitesine sahip tüm hayvanların öznel varoluşa sahip olmak bakımından adaletin öznesi ve dokunulmaz hak hamili olduğu önermesiyle başlamaktadır. Aynı gerekçeyle pek çok hayvan hakları savunucusu hayvanları, ahlaki değere sahip varlıklar olarak görmektedir. Onlar “çıkarların…

Kültürel Farklılıkların İslam Anlayışları Üzerindeki Etkisi: Endonezya Örneği

Endonezya, 225 milyonluk Müslüman nüfusuyla, Müslüman ülkeler arasında ilk sırada yer almaktadır. Ülkedeki Müslüman nüfusunun yaklaşık %99’u Sünni geleneğe mensuptur. Ancak Endonezya tam da bu noktada önemli bir farklılığı içerisinde barındırmaktadır. Bu denli büyük bir Sünni nüfusa sahip olmasına rağmen bu ülkedeki Sünni Müslümanlar, “Arap-İslam” coğrafyası hâkimiyetinde kalmış diğer Müslüman ülkelere göre, “İslam”, “dindarlık algıları”…

İnançsız ve İnanç Temelli Ahlâkın Bireysel ve Toplumsal Davranışlara Etkisi

Bireyin ve toplumun olgunlaşmasında, uygarlaşmasında, gelişmesinde, bir-birleriyle olan münasebetlerinde, toplum düzeni ve güvenliğinde en önemli unsurların başında ahlak gelmektedir. Adalet, liyakat, güvenlik, dürüstlük, bireyler ve kurumlar arasındaki karşılıklı güven gibi toplum hayatının vazgeçilmez değerlerin temelinde kuşkusuz ahlak yatmaktadır. Günlük hayatta birey ve toplum mutluluğunun, geleceğe umutla bakmanın da ahlakla doğrudan ilişkisi vardır, diyebiliriz. Bu durumda…

Lost Treasures of Mughal Intellectual History: The Hanefit ̱ e-Māturīdite Theological Pamphlets of Dāru’l-Ulūm Deoband and Its Records

During almost more than three hundred years of an ideal pro-Islamic reign, the Mughals, the flag carriers of Sunni Scholastic Theology in Indian Subcontinent, has an excellent scholarship in the preserving of Sunni Theology in their oikumene. When Maturidite scholastic theology comes to the matter, the whole Transoxiana and the Khorasan lands and scholars have…