Nübüvvet inancı İslam dininin Allah ve ahiret inancının yanında üç temel esasından (usûl-i selâse) biridir. Bu nedenle erken dönemlerden itibaren kelâmcılar nübüvvetin ispatına önem vermişler, Hz. Peygamber’in (sav) risâletini doğrulamaya yönelik birçok delil geliştirmişlerdir. Nübüvvetin ispatı denildiğinde akla hemen mucizeler gelse de kelâmcıların ilmi faaliyetlerine yakından bakıldığında onların öncelikle nübüvvetin imkân sağlayacak bir bilgi teorisi, tanrı kavramı ve evren tasavvuru inşa etmeye çalıştıkları görülür. Nitekim Allah’ın fail-i muhtar olduğunu kabul etmeyen, cüz’iyyâtı bilmediğini savunan ya da O’nun evrenle ilişkisini başlangıç anıyla sınırlayan bir kişi nübüvvet inancıyla problem yaşayacaktır. Yine aklın yegâne bilgi kaynağı olduğunu iddia eden ya da bilimsel bilgi dışında her türlü bilgi kaynağını dışlayan bir epistemik tutumlar nübüvvetin vahye dayalı bilgi edinme yoluna karşı çıkacaktır. Ayrıca gerçekliği sadece doğadan ibaret gören ve doğanın zorunlu kanunlarla işlediğini ileri süren bir natüralist yaklaşım nübüvvetin kendisine dayandığı mucizelere imkân sağlayacak doğaüstü bir varlığın evrene sürekli müdahalesini mümkün görmeyecektir. Bütün bu örnekler nübüvveti ispat etmenin sadece mucizeleri ya da peygamberlerin üstün ahlaki özelliklerini ispat etmekten ibaret olmadığı, daha öncesinde buna imkân sağlayacak epistemik ve kozmolojik teorik zeminlere ihtiyaç duyduğunu göstermektedir. Bu tebliğde günümüzde nübüvvet konusunda yaşanan problemlerin asıl kaynağının tanrı, evren tasavvuru ve bilgi teorisi konusunda olduğu gösterilmeye çalışılacaktır. Kelamın küllî bir ilim olarak teorik boyutlarının güçlendirmesi ve nübüvvete imkân sağlayacak teorik zemini çağın ihtiyaçları doğrultusunda yeniden inşa etmesi gerekmektedir.
| Yazar: | Mehmet BULGEN |
| Sempozyum Başlığı: | ULUSLARARASI ÇAĞDAŞ TÜRK DÜŞÜNCESİNDE DİNÎ İNANÇLAR ÇALIŞTAYI |
| Yer: | Bursa |
| Yayıncı: | Uludağ Üniversitesi |
| Tarih: | 30 EYLÜL – 1 EKİM 2022 |
| Sayfa: | |
| ISBN: | |
| URL: | https://bit.ly/3TtzS0d |
