İslâm kelâmında mühim bir yere sahip şahsiyetlerden biri olan Eş‘arî, kendisini takip eden önemli bir kesim tarafından itikat imamı olarak kabul edilmiştir. Hal böyle olunca onun dînî konulardaki görüşleri hem mütâbîleri hem de diğerleri için büyük önem arz etmektedir. Eserlerine baktığımızda bunların sadece kelâm ile ilgili bilgileri ihtiva etmediği bunlara ilave olarak diğer İslâmî ilimlere dair malumatların da yer aldığı görülür. Hadis ilmine dair de pek çok görüş beyan eden Eş‘arî, hem hadisin kelâmî meselelerde kullanımı hakkında, hem de usule dair değerlendirmelerde bulunmaktadır. Ayrıca o, kullandığı hadislerin nasıl anlaşılması gerektiğine dair izahlar da yapmaktadır. Bu çalışmada Eş‘arî’nin söz konusu açıklamaları dikkate alınarak onun hadis yorumculuğu ele alınmıştır. Öncelikle Eş’arî’nin kendi kitaplarında yaptığı değerlendirmeler esas kabul edilmiştir. Gerekli görülen yerlerde başkaları tarafından Eş’arî’ye nispet edilen görüşlere de değinilmiştir. Böylece önemli bir kelâmcının, hadislere hangi açılardan baktığı açıklığa kavuşturulmaya çalışılmıştır. Eş’arî’nin hadis yorumunda hakikî anlamı esas alma, mecâzî anlamı tercih, cem-te’lîf, tevakkuf, aklî delillerin kullanımı ve te’vîl gibi yöntemleri kullandığı tespit edilmiştir. Bu değerlendirmelerin günümüzde de hadislerin anlaşılması ve yorumlanmasına katkı sağlayacağı aşikârdır.
| Yazar: | Cemal URAL |
| Yayın: | Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi |
| Cilt: | 26 |
| Sayı: | 2 |
| Sayfa: | 267 – 310 |
| Tarih: | 2021 |
| DOI: | |
| ISSN: | 2791-951X |
| URL: | https://dergipark.org.tr/tr/pub/firatilahiyat/issue/67345/1013532 |
