Görünür âlemin hayrete konu olan yapısı, onun kaynağı ile ilgili soruşturmalara bir dinamizm katmıştır ve bu dinamizm hiç eksilmeden günümüze kadar gelmiştir. Tasarım ve inanç arasındaki ilişkinin birçok boyutunun ortaya konulduğu bu dinamizm, dini düşünce ile zorunlu bir bağlantı içindedir. İsbat-ı vâcibin kelâm ilmi ve din felsefesinin başat konularından biri olması, tasarım ve inanç arasındaki zorunlu bağlantının, kendini yenileyen veya geliştiren bir sürece sahip olmasını gerektirir. Kelâm ilminin ise tasarım delilinin Kur’ân âyetleriyle ilişkisini ortaya çıkarması, ulûhiyyet meselesinin daha iyi anlaşılmasını sağlayacaktır. Tasarım delilinin inanç problemleri ile olan ilişkisi düşünüldüğünde, Kur’ân’ın ortaya koyduğu bütüncül yaklaşıma ne kadar ihtiyaç duyulduğu ortadadır. Âlemdeki düzenin nasıl meydana geldiği ile ilgili sorular ve bu sorulara verilen cevaplar görünür âlemin çeşitli yorumlarını da beraberinde getirmiştir. Birçok disiplinin (Din felsefesi, kelam, tasavvuf vb.) ortaya koyduğu âlem yorumlarında ortaya çıkan ortak tema, düzenin bir kaynağının olmasıdır. Düşünsel faaliyetlerin bu ortak sonucu, düzenin kaynağının ne olduğu, kim olduğu, hangi niteliklere sahip olduğu ile ilgili farklı yorumları da beraberinde getirmiştir. Bu farklılıklar her düşünsel sistemin kendi ön kabulüne ve şartlarına göre değişmektedir. Tasarım delilinin gaybî alan ile olan ilişkisi, bu delilin kelâm ve felsefe mukayesesi bağlamında ele alınma ihtiyacını doğurmaktadır. Söz konusu mukayese ile tasarım delilinin inanç problemlerine karşı gücünü değerlendirmek bu delilin iki alan arasındaki ortak yönlerini ortaya çıkarmakla mümkün olacaktır.
| Yazar: | SONGÜL ÖNAL |
| Tür: | Yüksek Lisans |
| Üniversite: | İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi |
| Danışman: | PROF. DR. AYDIN TOPALOĞLU |
| Yayın Yeri: | İstanbul |
| Tarih: | 2022 |
| Sayfa: | 150 |
| URL: | https://tez.yok.gov.tr |
