Yen-i İlmi Kelam çerçevesinde yenilik hareketlerinin ortaya çıktığı 19. ve 20. yüzyıl başlarını kapsayan dönem Kelam ilmi açısından oldukça önemlidir. Bu döneme şahit olmuş mütekellimler ve dönemin hususiyetleri Yeni İlm-i Kelam dönemine ışık tutmaktadır. Biz de bu amaçla çalışmamızda İsmail Fenni Ertuğrul’u ve Kelam ilmine katkılarını konu edindik. İsmail Fenni, 1855 yılında dünyaya gelmiştir. Sırasıyla Sıbyan mektebi ve Rüşdiye de eğitim görmüştür. Arapça, İngilizce ve Fransızca öğrenmiş, devletin çeşitli kademelerinde görev almıştır. 1911 yılında emekli olmuş ve ömrünün kalan kısmını ilme adamıştır. 1946 yılında vefat etmiştir. İsmail Fenni, Batı dünyasının fikirlerine yönelik kelamı da ilgilendiren alanlarda eserler kaleme almıştır. Allah’ın varlığı, materyalizm ve pozitivizme eleştiriler, ruh konusu, vahdet-i vücud, ahlak düşüncesi ve Dozy’nin İslam dünyasına eleştirilerine cevaplar bunlardan en önemlileridir. İsmail Fenni, yaşadığı dönem içerisinde Batılı akımların toplumu etkilemesini kendisine dert edinmiş ve bu yönde eserler kaleme almış bir isimdir. Batılı akımlara karşı şüphe ile yaklaşılması ve iyi araştırılması gerektiğini vurgular. Fikirlerini belirtirken İslam alimlerinin görüşlerinden istifade eder. Ruhun bedenden ayrı ve ölümsüz olduğunu, bedenin ölümünden sonra bedenden ayrılacağını ve berzah aleminde yeniden dirilişe kadar bekleyeceğini, vahdet-i vücud’u tasavvuf ehlinin anladığı şekilde anlamak gerektiğini aksi takdirde batıl düşünce panteizm ile karıştırılacağını belirtir. İslam dini ve ahlak sisteminin geçerli olduğu zaman gerçek huzurun olacağını ifade eder. Kitâb-ı İzâle-i Şükûk eserinde Dozy’nin kaleme aldığı ve içerisinde İslam dini ve peygamberi başta olmak üzere birçok mesnetsiz ithamlarına karşı gerekli açıklamaları delilleriyle sunar.
| Yazar: | ABDULLAH YİĞİT |
| Tür: | Yüksek Lisans |
| Üniversite: | Sivas Cumhuriyet Üniversitesi |
| Danışman: | DOÇ. DR. AHMET ÇELİK |
| Yayın Yeri: | Sivas |
| Tarih: | 2022 |
| Sayfa: | 101 |
| URL: | https://tez.yok.gov.tr |
