Hudûs; Müslüman Kelâmcıların alemin sonradan yaratıldığı fikrinden yola çıkarak Allah’ın varlığını ispat etmek amacıyla oluşturdukları bir teoridir. Hudûs fikrine göre Tanrı ezeli, ebedi ve ihtiyaçsız olan tek varlıktır. Allah zamanın, mekânın ve bütün mevcudatın mutlak yaratıcısıdır. O’nun dışında kalan bütün varlıklar zamanda yaratılmışlardır. Yani başlangıçları ve sonları olan varlıklardır. Yaratılış Kuran’da belirtildiği üzere sonradan olma belli bir zaman ve mekânda gerçekleşme özelliğini taşır. Kelâmcılara göre Tanrı hem zâtî hem de zamansal anlamda evrenden önce yer alır. Bu düşünce zamansal hudûs olarak adlandırılır. İslâm filozofları ise ay-üstü alemde Tanrı’nın varlığı sadece zatıyla öncelediğini ay-altı alemde ise hem zatı ile hem de zamansal olarak öncelediğini söyleyerek zâtî hudûs fikrini savunurlar. Müslüman kelamcılar ay-üstü alemde bulunan varlıkların zamansal olarak Tanrıyla bir kabul edilmesinin alemin kadim olduğunu savunmak anlamına geldiğini söylerler. Bu düşünce tevhit ilkesiyle çeliştiği için eleştirilmiştir. Mâtüridî hudûs fikrini sistemli olarak ele alan ilk düşünürlerdendir. Kelâmın henüz felsefe ile iç içe girmediği bir dönemde yaşayan Mâtüridî söz konusu yaratılış teorisinde Allah’ın evrenle sürekli etkileşim halinde olduğunu ifade etmiştir. Tanrı evreni yaratırken belli bir zaman diliminde yaratmaya mecbur olmaksızın dilediği anda yaratmıştır. O’na göre Allah sıfatları ve fiilleriyle kadimdir, fiillerin taalluku ise hâdistir
| Yazar: | RABİA TUTARLI |
| Tür: | Yüksek Lisans |
| Üniversite: | Çukurova Üniversitesi |
| Danışman: | PROF. DR. İSMAİL ŞIK |
| Yayın Yeri: | Çukurova |
| Tarih: | 2022 |
| Sayfa: | 70 |
| URL: | https://tez.yok.gov.tr |
