Ahlakın nasıl temellendirileceği sorunu düşünce tarihinin önemli problemlerinden birisidir. Özellikle yaşamın kaynağı ve meydana geliş sürecini genlerin korunması, açlık, korku ve cinsel arzuyu da içeren doğal seçilime bağlayan ateizm açısından merhamet, diğerkâmlık, hiç tanımadığımız bir insan için ekran başında göz yaşı dökme gibi fiziki gerçekliği olmayan duyguların doğal yollarla nasıl açıklanacağı önemli bir sorun olmuştur. Çünkü insanı biyolojik bir makine konumuna indirgeyip tüm eylemlerini bu temelde izah etmek onun doğasını tam olarak algılayamamak demektir. Diğer yandan inanan açısından tüm ahlaki eylemlerin kaynağını Tanrı ya da din olarak görmek de kendi içerisinde bazı teolojik problemler ortaya çıkarmaktadır. Tanrısal buyruklar, yaşamın bu dünyadan ibaret olmadığı düşüncesi, dünyanın geçici olduğunu vurgulayan öğretiler bu anlamda ahlaki yaşamın referansı olarak görülürken herhangi bir dine inanmayan açısından eylemlerinin ahlaki olamayacağı veya ahlaki eylemlerin temellendirilemeyeceği düşüncesi belli bazı tartışmalara neden olmaktadır. Buna göre yaşamı sadece bu dünyadan ibaret görmeyen, eylemlerimizin iyi ya da kötü bir şekilde karşılığının
bulunacağı öte dünyaya olan inanç, inanan açısından insanın ahlaki eylemde bulunmasının en önemli kaynağıdır. Fakat inanmayan açısından ahlaki eylemde bulunmanın kaynağı ya da böyle bir eylemde bulunmaya iten temel güdüleyici etkenin ne olduğu sorusu açıklanmaya muhtaç bir konudur. Bu anlamda inanan ve inanmayan açısından din-ahlak ilişkisinde temelde iki yaklaşım ortaya çıkmıştır. Birincisi, dinden hareketle oluşturulan ve teolojik ahlak olarak isimlendireceğimiz yaklaşım; diğeri ise genellikle ateist düşünürlerce savunulan din ve ahlakın birbirinden tamamen bağımsız hatta dinin ahlak için zararlı olduğu tezidir. Biz çalışmamızda her iki yaklaşımı karşılıklı olarak değerlendirdikten sonra ahlakı temellendirmek için dinin zorunlu olmadığı ancak ideal bir ahlakı yaşam için kaçınılmaz olduğunu temellendirmeye çalışacağız.
| Yazar: | İsmail Şimşek |
| Sempozyum Başlığı: | Uluslararası Din Düşünce ve Ahlak Sempozyumu |
| Yer: | Van |
| Yayıncı: | Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi |
| Tarih: | 5-7 Kasım 2021 |
| Sayfa: | 19 |
| ISBN: | |
| URL: | http://webportal.yyu.edu.tr/dindusunceahlak |
