İslam siyaset düşüncesinin ve literatürünün zengin olmadığı ve kısır bir karaktere sahip olduğu şeklinde eleştiriler dile getirilmektedir. Her ne kadar kısıtlı miktarda siyaset metinleri var olsa da Müslüman geleneğinde siyaset paradigmasına dair yeni arayışların/çalışmaların yapıldığı da bilinmektedir. Esasında özgün siyasi projeler/metinler geliştirebilmek için üzerinde bulunduğumuz geleneğin birikiminin doğru bir şekilde değerlendirilmesi ve eleştirisinin yapılması gerekmektedir. Ondan sonraki süreçte yeni ve çağdaş ihtiyaçlara cevap vermeye kabiliyetli çalışmalar yapılabilecektir. Müslüman geleneğinde iz bırakan önemli siyaset düşünürlerinin ve telif ettikleri metinlerin bu bakış açısıyla yeniden ele alınmaları yerinde bir tutum olacaktır. Bu çalışmalar yürütülürken herhangi bir ideolojik manipülasyona ve epistemik engellere karşı da dikkatli ve hazırlıklı olmak gerekir. Düşünce geleneğimizdeki herhangi bir ekolü/meşrebi paranteze almadan bütün akımları -kendi tarihselliklerini ve özgünlüklerini de ihmal etmeden- bütüncül bir yaklaşımla siyaset düşünce havuzu üretmek mümkün olabilecektir. Bu bağlamda Fars kültüründe yetişen İbnü’l-Mukaffa` devlet bürokrasisine de vakıf olmasıyla siyaset literatüründe önemli referanslardan birisidir. Yazarların kaleme aldıkları eserler dönemin sadece siyasal anlayışlarını değil, aynı zamanda dönemin kültürel, entelektüel ve düşünsel atmosferini de yansıtmaktadır. Yazarın düşüncelerini hem kendi dönemiyle ele alırken diğer yandan çağdaş siyasal anlayışta neye tekabül ettiği de irdelenmeye çalışılacaktır. Bilindiği üzere yazar el-Edebü’s-Sağîr, el-Edebü’l-Kebîr, Risâletü’s-Sahabe ve ed-Dürretü’l-Yetîme adlı eserlerinde siyasete dair düşüncelerine yer vermektedir. Özellikle İbn Mukaffa’ın Risâletü’s-Sahabe adlı eseri bağlamında yer verdiği tespitler değerlendirilecektir. Yazar hikmetler adlı eserinde bazı tavsiyelerde bulunmaktadır: Kişinin en çok koruması gereken şey, din işidir. Benliğini ahireti hatırlamaya alıştıran, eylemle uğraşır. Ahireti uzakta gören, dünyaya eğilim gösterir. Alçakgönüllülük, sevgi doğurur. Erdemliyi yükseltmek ve ihtiyacını gidermek sultanın görevidir. Hükümdarların en iyisi iktidarını ancak halkı arasında adaletle sağlamlaştırmayıuygun görendir; en kaybedeni ise kaba ve aldırışsız olandır.
Yazar: | Muhammet Aydın |
Sempozyum Başlığı: | Selçuk 5. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi |
Yer: | Konya |
Yayıncı: | UBAK |
Tarih: | 11-12 Aralık 2021 |
Sayfa: | 60-61 |
ISBN: | 978-625-7341-76-9 |
URL: | https://www.selcukkongresi.org/_files/ugd/7cf5ba_06220f10be9a4020b7a75fc4e23cd66c.pdf |