Bu çalışmada Mısır coğrafyasının önemli âlimlerinden İbrâhim b. İbrâhim el-Lekānî’nin Cevheretü’t-Tevḥîd adlı eserinin üzerine yazılmış şerh ve haşiye çalışmaları yoluyla bir metnin tarihsel süreçteki itikadi çerçevede zihniyet farklılaşmalarını ele aldık. Yaptığımız araştırmanın birinci bölümünde eserin yazarı, İbrâhim b. İbrâhim el-Lekānî’nin hayatı ve yazmış olduğu eserleri hakkında bilgi verdik. Eserleri içinde bilhassa araştırmanın konusu olan Cevheretü’t-Tevḥîd adlı eserinin tanıtımı, muhtevası, üzerine yazılmış olan şerh ve haşiye çalışmaları hakkında bilgi verdik. Birinci bölümde ayrıca metnin ülkemizdeki seyri açısından, ülkemizin doğusunda bulunan medreselerin ders müfredatında yer aldığına dair bilgi verdik. Birinci bölümde kısacası metnin yazarı hakkında bilgi verip, eser hakkında çeşitli bilgileri vermeyi amaçladık. Çalışmamızın özünü oluşturan ikinci bölümde ise bir metnin içindeki zihniyet yapısını ve söz konusu metnin şerhler ve haşiyeler yoluyla tarihsel süreçte farklı anlaşılma biçimlerini analiz etmeye yönelik bir çaba oluşturacaktır. Çalışmamızda bu denli bir çabaya girilmesinde Cevheretü’t-Tevḥîd adlı eserin üzerine yazılmış pek çok şerh ve haşiye çalışmasının bulunması gelmektedir. Ayrıca esere verilen önemin asırlar geçmiş olmasına rağmen devam etmesi böyle bir çabaya bizleri teşvik etmektedir. Eser üzerine yazılan asırlar boyunca pek çok çalışma bulunmakta ve bu çalışmalardan, başta oğlu Abdüsselâm b. İbrâhîm b. İbrâhîm el-Lekānî’nin yazmış olduğu İtḥâfü’l-mürîd li-Şerḥi Cevhereti’t-tevḥîd adlı eser bilinmektedir. Çalışmamızda Cevheretü’t-Tevḥîd üzerine tarihsel süreçte yazılmış şerh ve haşiyeler arasından öncelikle Abdüsselâm b. İbrâhîm b. İbrâhîm el-Lekānî’nin eserine kaynaklar arasında yer verdik. Ardından pek çok âlimin yazmış olduğu şerh ve haşiyeleri de çalışmamızda ele aldık. Tarihsel süreçte bir metnin şerh ve haşiyelerinde izlediğimiz ziyniyet farklılaşmasını imanın tarifi hakkında olup olmadığını araştırdık. Yaptığımız çalışmamızın sonucunda Cevheretü’t-Tevḥîd adlı manzumenin etrafında tarihsel süreçte gelişen zihniyetin farklılaşmasına dair değerlendirmesini yaptık.
| Yazar: | HAKAN ÖZGÜR |
| Tür: | Yüksek Lisans |
| Üniversite: | Ondokuz Mayıs Üniversitesi |
| Danışman: | DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM HAKKI İNAL |
| Yayın Yeri: | Samsun |
| Tarih: | 2022 |
| Sayfa: | 100 |
| URL: | https://tez.yok.gov.tr |
