Mu’tezile ve Ehl-i sünnet’in ilâhi sıfatlarla ilgili tartışmaları

“Mu’tezile ve Ehl-i Sünnet’in İlâhi Sıfatlarla İlgili Tartışmaları” adlı bu tezde, İslâm itikad ekollerinden olan Mu’tezile ve Ehl-i sünnetin ilahi sıfatlar meselesindeki temel yaklaşımları incelenmiştir. Allah’ın kemal sıfatlarıyla muttasıf olduğu ve bütün eksikliklerden münezzeh olduğu noktasında Mu’tezile ve Ehl-i sünnet âlimleri hem fikirdirler. Mu’tezile ve Ehl-i sünnetin ilahi sıfatlarla ilgili yaklaşımlarının temelde aynı hassasiyetten kaynaklandığı söylenebilir. Bu hassasiyet, Allah’ın şanına uygun bir şekilde ilahi sıfatları ele almaktır. Hem Mu’tezile hem de Ehl-i sünnet anlayışında Allah’ın ilim, irade ve kudret gibi sıfatlarının inkâr edilmesi söz konusu olmadığı gibi; Allah’ın cehalet, dileyememe ve acizlik gibi O’nun ulûhiyetine halel getirecek nitelemeler de söz konusu değildir. Bununla birlikte Mu’tezile, Allah’ın birliğine ve yegâne yaratıcı varlık olduğuna halel gelmemesi için zatla birlikte ezeli sıfat anlayışını kabul etmemiştir. Mu’tezile âlimlerine göre, Allah’ın zatıyla birlikte ezeli sıfatlarının da kabul edilmesi, birden çok ezeli varlığa (teaddüd-i kudema) sebebiyet vereceğinden dolayı ulûhiyete halel getirecektir. Bundan dolayı Mu’tezile, meanî sıfatları kabul etmemiştir. Ehl-i sünnet ise, Allah’ın zatıyla birlikte O’nun ezelî sıfatlarının da olduğunu ifade etmiştir. Ehl-i sünnet âlimlerine göre, ilahi sıfatların zattan ayrılması mümkün değildir. Onlara göre, ezeli sıfatlar Allah’ın zatının ne aynısı ne de gayrısıdırlar. Dolayısıyla Ehl-i sünnet âlimleri, Mu’tezile’nin aksine sıfatların ezeli kabul edilmesinin ulûhiyete halel getirmeyeceğini ifade etmişlerdir. Bundan dolayı Ehl-i sünnet meanî sıfatları kadîm kabul etmiştir.

Yazar: ADEM TASMAN
Tür: Yüksek Lisans
Üniversite: Bingöl Üniversitesi
Danışman: DOÇ. DR. ABDULNASIR SÜT
Yayın Yeri: Bingöl
Tarih: 2022
Sayfa: 94
URL: https://tez.yok.gov.tr
16 Ocak 2023

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.