Şemseddin es-Semerkandî’de Bilginin Tanımı Problemi
Bilginin tanımı problemi kelâm ve felsefe geleneklerinde tartışılmış, özel-likle mantık tanım teorisinin kelâm disiplinine dâhil olması ile birlikte müte-kaddimûn döneminde ortaya konan tarifler sonraki dönem düşünürler tara-fından tenkit edilmiştir. Temelde bilginin zarûrî mi yoksa kesbî mi olduğu sorunu etrafında şekillenen bu tartışmaya dâhil olan Şemseddin es-Semerkandî (ö. 722/1322), gerek İbn Sînâ’nın el-İşârât ve’t-tenbîhât’ına yazdığı şerhte…
Fahreddin Er-Râzî’nin Kelam-Felsefe ve Tasavvuf Arasındaki Düşünsel Gelgitleri
Nevi şahsına münhasır bir düşünür olan Fahreddin er- Râzî, disiplinler arası özgün düşünceleri ile ön plana çıkmıştır. O, öğrenmeyi transkripsiyon bir gereklilik olarak görmüş, keyfiyet ve kemiyetine bakmaksızın birçok alanda eser telif etmiştir. Râzî’nin en fazla iştigal ettiği disiplinlerin başında kelam, felsefe ve tasavvuf gelmektedir. Kelam yaparken felsefî bahisleri araştırmış meramını anlatmak için de tasavvuf…
Kelâmî Görüşleri Bağlamında Fahreddin Er-Râzî’nin Hadislere Bakışı
Bu makalenin amacı, daha çok kelâm, usûl-i fıkıh ve tefsir alanındaki fikirleri ile öne çıkmış büyük İslam âlimi Fahreddin er-Râzî’nin (ö. 606/1210) hadis anlayışına ışık tutmaktır. Râzî, düşüncelerinde tümel kategorileri esas almış, dini metinlere bu tümel doğrular çerçevesinde yorumlar getirmeye çalışmıştır. Bundan dolayı o, tümel doğrularına uygun gördüğü hadisleri zayıf da olsa kabul etmiş, uygun…
Dinî Dışlayıcılık Söylemi İnşa Eden Neo-Klasik Selefî Anlayışın Eleştirisi: Dilin Epistemik Değeri Hakkında Fahreddin Râzî’ye Yöneltilen Tenkitler Özelinde Bir Değerlendirme
İlâhî metnin nasıl yorumlanacağı, özellikle de akıl-nakil çatışmasında bunlardan hangisinin önceleneceği konusunda belirli ölçütlerin olması gerektiğini söyleyen Râzî, bu bağlamda dilsel delâletin zannîliği teorisini geliştirir. Râzî’nin bu nazariyesine göre lafzî deliller; lügat bilgisinin, sarf ve nahiv kurallarının günümüze intikalinde yaşanması muhtemel olan hatalar ile mecaz, iştirâk ve nakil gibi farklı dil olasılıklarına maruz kalır. Dolayısıyla…
Aklın İmkânı ve Sınırı: Fahreddin Râzî’ye Göre Genel ve Özel Metafizik Bilginin İmkânı
Bu makalede Râzî’nin metafizik bilginin imkânı hakkındaki görüşleri incelendi. Öncelikle Râzî’nin metafizik bilinenleri, zat ve varlık, genel (icmâlî) ve ayrıntılı (tafsîlî) bilinenler şeklinde bölümlemesi betimlendi. Râzî’nin genel metafizik bilgiyi mümkün gördüğü birkaç başlık altında incelendi. Bu başlıklar altında varlık kümesinin duyulur âlemden daha geniş olduğu, teorik düşüncenin metafizik bilgi verdiği, nazarî delillerin bir yaratıcının varlığı…
- 1
- 2