On the Reception of Early Ibadi Theology: A Commentary on the “Book on Monotheism” by ‘Abd Allāh b. Yazīd al-Fazārī (2nd/8th Century)
‘Abd Allāh b. Yazīd al-Fazārī (2nd/8th century) was one of the leading early Islamic theologians. His works are still among the most reliable and accessible to scholars and this text is a significant new addition to al Fazari’s texts that were previously published (IHC. 104/IHC. 182). This present study is based on a discussion of…
Kendi Kaynaklarından İbaziyye
İbâziyye İslam tarihinin erken döneminde cereyan eden siyasi olaylarda önemli rol üstlenmesine rağmen gerek ülkemizde gerekse diğer İslam ülkelerinde gerekli akademik ilgiye mazhar olamamıştır. Ülkemizde yapılan İbâzilik çalışmalarına bakıldığında onun klasik mezhepler tarihi kaynaklarında olduğu gibi Havâric’in bir alt fırkası bağlamında ele alındığı görülecektir. Temelde Haricîliği merkeze alan bu çalışmalarda İbazilik küçük bir ayrıntı olarak…
Mu’tezile İbâziyye Etkileşimi
Mu’tezile ve İbâziyye İslam tarihinde ortaya çıkan ilk fırkalar arasında yer alır. Mu’tezile akılcı ekol içerisinde değerlendirilirken İbâziyye literal okumayı temel alan bu nedenle de Kur’an’ın asıl maksadını kavrayamayan bir fırka olarak anlatılır. Ancak İbâziyye’nin bir çok konuda Mu‘tezile ile benzer görüşlere sahip olması araştırmacıların dikkatini çekmiştir. İbâziliğin literal yanı ile Mu’tezîle’nin savunduğu akılcı görüşlere…
İbâzi Tarihi (İbâzî Biyografi Seçkisi)
Seçilmiş Mücevherler anlamına gelen bu eserin orijinal ismi el-Cevâhiru’ll-Münteka’dır. Cevâhir, hicri V. Asır İbâzi alimlerinden Berradî’ye aittir. Berradi, İslam tarihinin erken döneminde meydana gelen hadiseler hakkında İbâzi görüşleri oldukça berrak bir şekilde aktarmaktadır. Fırkaların görüşlerini kendi kaynaklarından öğrenmek hakikate ulaşmak açısından oldukça önemlidir. İslam fırkaları arasında yersiz düşmanlıkların bir nedeni de fırkaların birbirlerini kendi kaynaklarından…
İbazi Mezhebinde İletişimsel Düşünce
Mezhebin kurucusu Cabir b. Zeyd’in karakteri, İbâzî mezhebi ile diğer sünnî mezhepler (Hanefî, Malikî, Şafiî, Hanbelî) arasında bir bağlantı ve benzerlik noktasını temsil etti. Bunun iki önemli nedeni vardır. Bunlardan birincisi şudur: İbâzî mezhebi, Kur’ân ile Sünnet esaslarına ve hoşgörüye dayalı olarak kurulmuştur. Öte yandan usûl (temel ve küllî meseleler) ve furû’ (temelin uzantısı/dalı olan…
Bir İbâzî Klasiği Muhtasar İbâzî İnanç Esasları
Kurucu liderlerinin yaşadıkları süreç dikkate alındığında İbâziyye’nin İslam tarihinde teşekkül eden ilk fırkalardan birisi olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. İbâzî olmayan kaynaklar fırkayı Abdullah b. İbâz’a nispet etmekle birlikte İbâziler düşünce mimarı olarak İmâm Câbir b. Zeyd’i kabul ederler. Hasan Basri’nin çağdaşı ve sadık dostu olan Câbir b. Zeyd Abdullah b. Abbas başta olmak üzere çok sayıda…