Türkiye’de modernleşme serüvenine bakıldığında hayata geçirilen inkılaplar neticesinde yaşanan kültürel ve kurumsal değişimlerin başında şüphesiz hilafetin kaldırılması gelmektedir. Hilafet, 19. ve 20. yüzyılda Müslümanların ve Müslüman ülkeler üzerinde emperyal hedefleri olan ülkelerin en çok üzerinde durduğu dinî ve siyasi konu olmuştur. Osmanlı Devleti’nin son döneminde başlayan modernleşme hareketleri ve bu duruma paralel olarak yaşanan siyasi olaylar, hilafet merkezli tartışmalara hız kazandırmıştır. Büyük Millet Meclisi’nin ilk dönem Afyonkarahisar milletvekili olan Hoca İsmail Şükrü Efendi’nin kaleme aldığı, Hilafet-i İslâmiye ve Büyük Millet Meclisi adlı risale bize dönemin siyasi tartışmaları hakkında bilgi sunmaktadır. Saltanat ve hilafet makamının kaldırılmasına giden süreçte Mecliste ve kamuoyunda çıkan tartışmalar Hoca İsmail Şükrü özelinde değerlendirilmiştir. İsmail Şükrü’nün yazmış olduğu Hilafet-i İslâmiye ve Büyük Millet Meclisi adlı risale dönem itibarıyla siyasetin gündemini hayli meşgul etmiştir. Hoca İlyas, Hoca Halil Hulki ve Hoca Rasih Efendiler, İsmail Şükrü’nün yazmış olduğu risaleye karşı Hakimiyet-i Milliye ve Hilafet-i İslâmiye adlı karşı risaleyi yayınlamışlardır. Kaleme alınan risale, İsmail Şükrü’nün hilafet makamına dair ileri sürdüğü fikirlere, siyasi ve dinî itirazları içermektedir. Çalışmamızda söz konusu risaleler ışığında dönemin siyaset anlayışında hilafetin konumu değerlendirilmiştir.
| Yazar: | ONUR ŞANLI |
| Tür: | Yüksek Lisans |
| Üniversite: | Gümüşhane Üniversitesi |
| Danışman: | DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET AYDIN |
| Yayın Yeri: | Gümüşhane |
| Tarih: | 2022 |
| Sayfa: | 168 |
| URL: | https://tez.yok.gov.tr |
